ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA CHỌC HÚT ÁP XE VÚ DƯỚI HƯỚNG DẪN SIÊU ÂM

Abstract

Áp xe vú là tình trạng tụ mủ khu trú ở trong tuyến vú, thường là do biến chứng của viêm vú. Áp xe vú hay gặp ở phụ nữ 18 - 50 tuổi, được chia thành áp xe vú ở phụ nữ cho con bú và áp xe vú ở phụ nữ không cho con bú, trong đó tỉ lệ áp xe vú ở phụ nữ cho con bú là 0,4 - 11%1,2,3. Nguyên nhân của phần lớn các ổ áp xe vú là do nhiễm trùng từ da, với tác nhân chủ yếu là tụ cầu vàng. Mặc dù ít gặp ở các nước phát triển nhưng áp xe vú vẫn là một vấn đề của phụ nữ ở các nước đang phát triển, liên quan đến dinh dưỡng, vệ sinh cho bà mẹ, chất lượng cuộc sống, việc sử dụng kháng sinh muộn và không có hiệu quả4. Áp xe vú nếu điều trị không tốt có thể dẫn đến các biến chứng: nhiễm trùng tái phát, để lại sẹo mất thẩm mỹ sau điều trị và ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa, gây rò sữa ở các bệnh nhân cho con bú. Điều trị áp xe tuyến vú luôn là một thử thách, ngoài mục đích lớn là lui bệnh, còn cần hướng đến mục tiêu đảm bảo tính thẩm mỹ, bảo tồn chức năng tuyến vú. Phương pháp điều trị truyền thống là chích rạch ổ áp xe hiện vẫn được áp dụng phổ biến, tuy nhiên có những nhược điểm như thời gian lành vết thương dài, ảnh hưởng đến tiết sữa và để lại sẹo xấu gây hiệu quản thẩm mỹ kém, ngoài ra có thể cần tiền mê hoặc gây mê toàn thân5. Điều trị bằng chích rạch ổ áp xe kết hợp với liệu pháp kháng sinh có tỉ lệ áp xe vú tái phát khoảng 10 - 38%6. Áp xe vú có thể được điều trị bằng chọc hút nhiều lần có hoặc không có hướng dẫn siêu âm. Siêu âm là phương tiện hữu ích để chẩn đoán xác định, chẩn đoán hình thái và giai đoạn áp xe vú, đồng thời hướng dẫn can thiệp chọc hút mủ, mang lại nhiều lợi ích trong điều trị3,7. Chọc hút ổ áp xe bằng kim dưới hướng dẫn siêu âm là phương pháp can thiệp tối thiểu đã được đề cập đến từ những năm 90 và hiện nay đã có nhiều nghiên cứu khác nhau chứng minh hiệu quả điều trị thành công và có nhiều ưu điểm như tính an toàn, đạt thẩm mỹ cao vì không để lại sẹo và chi phí điều trị thấp8. Trên thế giới đã có nhiều báo cáo về hiệu quả của chọc hút áp xe vú: tỉ lệ khỏi theo Abosayed và cộng sự là 94%, theo Martin và cộng sự là 100% đối với áp xe kích thước nhỏ hơn 5 cm và 75% với ổ áp xe kích thước lớn hơn 5 cm9,10. Phương pháp chọc hút ổ áp xe vú dưới hướng dẫn siêu âm đã được thực hiện tại TTĐQ bệnh viện Bạch Mai từ đầu năm 2018, tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào đánh giá hiệu quả của phương pháp này. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá hiệu quả của chọc hút áp xe vú dưới hướng dẫn siêu âm” với hai mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng và hình ảnh trên siêu âm của áp xe vú. 2. Đánh giá hiệu quả của phương pháp chọc hút áp xe vú dưới hướng dẫn siêu âm.