TRẦM CẢM VÀ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA NGƯỜI BỆNH UNG THƯ TẠI BỆNH VIỆN UNG BƯỚU HÀ NỘI, NĂM 2019

Abstract

Hiện nay, bệnh ung thư đang là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới với tốc độ gia tăng đáng báo động [1] Năm 2017, dân số tử vong toàn cầu do ung thư gây ra là 9 triệu người, gần gấp đôi con số những năm 1990 [2]. Theo cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế, gánh nặng ung thư toàn cầu ước tính đã tăng lên 18,1 triệu trường hợp mới và 9,6 triệu người chết trong năm 2018 [3]. Theo dữ liệu gần đây của Vương quốc Anh và Hoa Kỳ, ung thư là một tình trạng rất phổ biến với tỷ lệ mắc bệnh suốt đời là 38 - 41% [4]. Theo tổ chức Y tế thế giới, ước tính mỗi năm Việt Nam có 100.000 - 150.000 ca mới mắc và khoảng 75.000 ca tử vong do ung thư [5]. Tổ chức Y tế thế giới xếp Việt Nam nằm trong 50 nước thuộc top 2 của bản đồ ung thư thế giới. Theo cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế, ở Việt Nam năm 2018, số ca hiện mắc ung thư là 300.034 ca, số mới mắc là 164.671 ca, trong đó gần 70% trường hợp tử vong. Trong các loại ung thư, ung thư phổ biến nhất ở nam là ung thư phổi, dạ dày và ung thư đại tràng, ở nữ là ung thư vú, đại tràng và ung thư phổi [2], [6]. Tại Việt Nam, theo báo cáo chung tổng quan ngành Y tế 2014 của Bộ Y tế, tỉ lệ mắc ung thư tăng nhanh và hơn 70% số người bệnh đến khám chữa bệnh đều đã ở giai đoạn III hoặc IV dẫn đến những tổn thất nặng nề đối với toàn xã hội [7]. Trong một cuộc khảo sát ở Anh về 780 người sống sót sau ung thư và 2740 đối chứng, những người sống sót sau ung thư có sức khỏe trung bình hoặc kém, việc thực hiện các hoạt động thể chất rất khó khăn và có sức khỏe cảm xúc kém. Một phần ba những người sống sót sau ung thư lâu dài ở Anh có nhu cầu chưa được đáp ứng [8]. Hiện nay, chất lượng cuộc sống (CLCS) của người bệnh nói chung và người bệnh ung thư nói riêng đã được quan tâm. Những người bệnh ung thư có thể gặp nhiều vấn đề liên quan đến thể chất và tâm thần khiến cho CLCS của họ bị ảnh hưởng như: mệt mỏi, mất ngủ, rối loạn nuốt, ăn không ngon, suy giảm chức năng tình dục, rối loạn cảm xúc, đau khổ, đau đớn và nhiều vấn đề khác [9]. Tuy nhiên, sức khỏe tâm thần vẫn là một phần chưa được chú trọng nhiều trong các nỗ lực toàn cầu để cải thiện sức khỏe [10]. Trong các rối loạn tâm thần, trầm cảm phổ biến nhất [11]. Trầm cảm ảnh hưởng đến 20% người bệnh ung thư, trong khi đó, tỷ lệ này trong dân số nói chung là 5% [12]. Trầm cảm dẫn đến kết quả tồi tệ hơn, bao gồm không tuân thủ điều trị và tăng tỷ lệ tử vong khi ung thư. Trầm cảm là một trong những yếu tố quyết định mạnh mẽ nhất đến chất lượng cuộc sống liên quan đến sức khỏe và nó cũng ảnh hưởng đến việc tham gia điều trị [13]. Tại Việt Nam, mặc dù đã có nhiều nghiên cứu thực hiện liên quan tới trầm cảm và CLCS của người bệnh ung thư nhưng các nghiên cứu về trầm cảm và CLCS của người bệnh ung thư vẫn còn nhiều hạn chế. Tại bệnh viện Ung bướu Hà Nội, trong 5 năm trở lại đây, chưa có nghiên cứu nào về chủ đề này được thực hiện. Đề tài: “Trầm cảm và chất lượng cuộc sống của người bệnh ung thư tại bệnh viện Ung bướu Hà Nội, năm 2019” nhằm tìm hiểu trầm cảm và CLCS của người bệnh ung thư tại bệnh viện Ung bướu Hà Nội với đa dạng các loại ung thư ở các giai đoạn khác nhau là một điều cần thiết. Kết quả nghiên cứu sẽ đưa ra thực trạng trầm cảm và CLCS của người bệnh ung thư tại Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, cũng như có những kiến nghị cho các can thiệp hỗ trợ nâng cao sức khỏe cho người bệnh trong quá trình điều trị ung thư sau này. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU: 1. Mô tả thực trạng trầm cảm và chất lượng cuộc sống của người bệnh ung thư mới nhập viện tại bệnh viện ung bướu Hà Nội, năm 2019. 2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến trầm cảm và chất lượng cuộc sống của người bệnh ung thư mới nhập viện tại bệnh viện ung bướu Hà Nội, năm 2019.