NHẬN XÉT ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH VÀ GIÁ TRỊ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪ 3 TESLA TRONG XUNG ĐỘT MẠCH MÁU VỚI THẦN KINH V

Abstract

Đau dây thần kinh số V (Trigeminal Neuralgia) được định nghĩa theo Hiệp hội nghiên cứu đau quốc tế (The International Association for The Study of Pain - IASP) là chứng đau thường xảy ra ở một nửa mặt, xuất hiện đột ngột, đau dữ dội như điện giật, thời gian cơn đau ngắn, lặp đi lặp lại trong một hoặc các vùng chi phối của thần kinh số V [1]. Nguyên nhân chính xác của đau dây V vẫn còn nhiều tranh cãi. Nguyên nhân đau thần kinh V có thể là trung ương, ngoại vi hoặc cả hai. Hầu hết đau thần kinh V là vô căn, nhưng chèn ép rễ thần kinh V bởi các khối u hoặc bất thường mạch máu cũng có thể gây đau tương tự [2]. Cơn đau được đánh giá là một trong nhưng cơn đau mạn tính đau nhất nhân loại. Mức độ đau khiến cho bệnh nhân gặp nhiều rối loạn tâm thần như lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống [3]. Có nhiều phương pháp điều trị đau dây V nhưng không có một phương pháp nào có ưu thế tuyệt đối. Hiệu quả phụ thuộc vào việc chẩn đoán nguyên nhân và điều trị giải quyết nguyên nhân. Đau dây V nguyên phát (idiopathic) chiếm 90% các loại đau dây V, trước kia gọi là vô căn (không có nguyên nhân), ngày nay nguyên nhân chính được cho là do xung đột mạch máu-thần kinh [4]. Phương pháp điều trị cơ bản và hiệu quả nhất trong trường hợp này là phẫu thuật giải ép vi mạch (microvascular decompression), có khả năng giảm hoàn toàn triệu chứng trong gần hết các trường hợp [5]. Một số tác giả cho rằng việc hiện diện rõ ràng chèn ép mạch máu thần kinh là một yếu tố tiên lượng tốt lâu dài [6, 7]. Do đó các phương pháp chẩn đoán hình ảnh trước phẫu thuật là rất quan trọng để đạt được kết quả lâm sàng tuyệt vời. Với sự phát triển của chẩn đoán hình ảnh nói chung và cộng hưởng từ nói riêng với các máy có độ phân giải cao (trên 1.5 T) với các chuỗi xung cắt mỏng qua góc cầu tiểu não như 3D T2WI-DRIVE của Philips, CISS (Gradient echo) của Siemens, 3D FIESTA của GE, 3D SPACE (Turbo spin echo) cũng của hãng Siemens kết hợp với các xung mạch máu như 3D TOF cho phép chẩn đoán và đánh giá trước phẫu thuật xung đột mạch máu và thần kinh V. Hiện tại chưa có một nghiên cứu trong nước nào nói về chẩn đoán MRI trong bệnh cảnh xung đột mạch máu thần kinh, các nghiên cứu nước ngoài còn ít và hạn chế. Vì vậy, chúng tôi thực hiện nghiên cứu: “Nhận xét đặc điểm hình ảnh và giá trị của cộng hưởng từ 3 Tesla trong xung đột mạch máu với thần kinh V.” Với 2 mục tiêu: 1. Đặc điểm hình ảnh xung đột mạch máu với dây V trên cộng hưởng từ 3 Tesla. 2. Đánh giá giá trị của cộng hưởng từ 3 Tesla trong xung đột mạch máu với thần kinh V so sánh với phẫu thuật.