ĐáNH GIá KếT QUả PHẫU THUậT KHÂU GÂN CHóP XOAY KHớP VAI BằNG Kĩ THUậT HAI HàNG QUA NộI SOI TạI BệNH VIệN HữU NGHị VIệT ĐứC

Abstract

Chóp xoay khớp vai là tên gọi chung cho nhóm bốn gân bám vào đầu trên xương cánh tay gồm gân cơ dưới vai, gân cơ trên gai, gân cơ dưới gai và gân cơ tròn bé. Chức năng của chóp xoay khớp vai là giữ vững khớp vai và tham gia vào thực hiện các động tác dạng, khép, xoay trong, xoay ngoài, đưa cánh tay ra trước, đưa ra sau thông qua các cặp đôi lực tác động. Rách chóp xoay là loại bệnh lý khớp vai hay gặp, trong đó, rách gân trên gai và dưới gai chiếm 10% đến 40% trên cộng đồng dân số trên 40 tuổi 1. Gân dưới vai ít gặp hơn với tỉ lệ rách đơn thuần 4,9% 2. Thương tổn rách chóp xoay làm người bệnh đau, hạn chế biên độ vận động khớp vai, làm yếu các cơ quanh khớp vai và gây ảnh hưởng rất nhiều đến các hoạt động thể lực cũng như sinh hoạt hàng ngày. Tổn thương rách chóp xoay do thoái hóa không thể tự lành được và tiến triển ngày càng rách rộng. Khi rách chóp xoay khớp vai rách rộng, chỏm xương cánh tay sẽ không còn được giữ ở vị trí cân bằng và thường bị kéo lên trên tỳ vào mỏm cùng vai, lâu dài gây thoái hóa khớp vai. Vì vậy, việc chẩn đoán chính xác, điều trị kịp thời tổn thương rách chóp xoay đóng vai trò quan trọng trong phục hồi chức năng khớp vai và cải thiện chất lượng cuộc sống người bệnh. Xuất phát từ nhu cầu thực tế đó, phẫu thuật khâu chóp xoay được nhiều tác giả quan tâm từ rất sớm, đồng thời kĩ thuật phẫu thuật cũng không ngừng cải tiến. Từ những năm 1911, phẫu thuật mổ mở khâu chóp xoay được Codman thực hiện cho kết quả phục hồi chức năng tốt đạt 60-70% và hay gặp biến chứng teo cơ delta. Năm 1990, Levy và cộng sự đã báo cáo kết quả ban đầu của 25 ca mổ theo phương pháp sử dụng đường mổ nhỏ với nội soi hỗ trợ khâu gân cơ chóp xoay cho kết quả 20 ca tốt và rất tốt. Từ những năm 90 của thế kỷ trước, ngành chỉnh hình chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của phẫu thuật nội soi khớp vai mở đầu cho hàng loạt những nghiên cứu sâu về các bệnh lý của khớp vai. Hiện tại, phẫu thuật khâu chóp xoay khớp vai qua nội soi đã thực sự trở thành phương pháp điều trị mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh. Một trong những kĩ thuật khâu chóp xoay khớp vai qua nội soi được ứng dụng sớm nhất là kĩ thuật khâu một hàng, tuy nhiên, kĩ thuật này cũng thể hiện những bất cập đáng kể trong việc phục hồi lại giải phẫu lại vị trí điểm bám, nhất là với những rách rộng 3. Phẫu thuật khâu chóp xoay khớp vai bằng kĩ thuật hai hàng được Fealy và cộng sự áp dụng năm 2002 sử dụng chỉ neo qua đường mở nhỏ 4. Năm 2003, Lo và Burkhart 5 đã phát triển kĩ thuật khâu chóp xoay khớp vai hai hàng qua nội soi, mở ra một bước tiến mới trong điều trị rách chóp xoay. Trong hơn 10 năm trở lại đây, kĩ thuật khâu chóp xoay khớp vai hai hàng qua nội soi được nhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu. Tại Việt Nam, phẫu thuật nội soi khớp vai điều trị rách chóp xoay mới chỉ được quan tâm nhiều từ những năm 2000 trở lại đây. Khâu chóp xoay khớp vai qua đường mở nhỏ, có nội soi hỗ trợ được Hoàng Mạnh Cường báo cáo năm 2006. Năm 2014, Tăng Hà Nam Anh công bố kết quả điều trị rách chóp xoay qua nội soi với 144 người bệnh, kết quả tốt và rất tốt chiếm 93,06%. Hiện tại, báo cáo đánh giá riêng về kết quả của phẫu thuật khâu chóp xoay bằng kĩ thuật hai hàng qua nội soi còn ít. Với mong muốn tìm hiểu sâu hơn về kĩ thuật và hiệu quả của phẫu thuật này, chúng tôi tiến hành đề tài: “Đánh giá kết quả phẫu thuật khâu gân chóp xoay khớp vai bằng kĩ thuật hai hàng qua nội soi tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức” với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm tổn thương chóp xoay khớp vai trên hình ảnh cộng hưởng từ và qua nội soi khớp vai. 2. Đánh giá kết quả phẫu thuật khâu gân chóp xoay khớp vai bằng kĩ thuật hai hàng qua nội soi