Kết quả điều trị u máu sơ sinh bằng laser màu xung kết hợp bôi timolol

Abstract

ĐẶT VẤN ĐỀ Ở trẻ sơ sinh, bất thường mạch máu được phân thành hai nhóm chính: u mạch máu và dị dạng mạch máu. U mạch máu (u máu) là các khối u do tăng sinh quá mức của tế bào nội mô; nhóm này gồm u máu sơ sinh và u máu bẩm sinh. U máu sơ sinh là khối u mạch máu chưa hoàn thiện khi trẻ chào đời và tăng sinh nhanh trong những tháng đầu đời, còn u máu bẩm sinh đã phát triển đầy đủ ngay lúc sinh1. Về lâm sàng, u máu thường được mô tả qua hai giai đoạn2: - Giai đoạn tăng sinh - Giai đoạn thoái triển Sinh bệnh học chưa được làm sáng tỏ hoàn toàn. U máu được xem là hậu quả của tăng sinh tế bào nội mô quá mức. Các giả thuyết hiện nay nhấn mạnh vai trò thiếu oxy mô trong kích hoạt tân sinh mạch, sự hiện diện của tế bào tiền thân nội mô (endothelial progenitor cells – EPC) trong tuần hoàn và hình thành mạch mới để đáp ứng tình trạng thiếu oxy tại da. Thông thường EPC giảm đi sau khi trẻ ra đời, nhưng có thể còn tồn tại ở trẻ sinh non hoặc nhẹ cân; khi các tế bào này mất dần, u máu có xu hướng thoái triển2. Dựa theo phân tầng nguy cơ, khi xuất hiện biến chứng đe dọa tính mạng hoặc chức năng, cũng như khi cần hạn chế tối đa di chứng sau giai đoạn thoái triển, u máu có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp như: nội khoa (chẹn beta giao cảm toàn thân hoặc tại chỗ, corticoid toàn thân trong chỉ định phù hợp) và can thiệp (laser, phẫu thuật, nút mạch). Điều trị tại chỗ với thuốc chẹn beta bôi, thường dùng là timolol maleate, được áp dụng cho các u mạch máu nông, mỏng (<2 mm) hoặc các vết loét nhỏ; đồng thời có thể hỗ trợ giảm tái phát ở những trẻ đang dùng propranolol đường uống. Thuốc được bôi một lớp mỏng lên bề mặt tổn thương ngày 2–3 lần cho tới khi đạt đáp ứng mong muốn1. Nhiều nghiên cứu đã ghi nhận kết quả điều trị khả quan của timolol trong u máu sơ sinh3. Laser màu xung (PDL, bước sóng 585/595 nm) thường chỉ định cho tổn thương nhỏ, mỏng xuất hiện sớm trong pha tăng sinh, hoặc cho u máu loét nhằm thúc đẩy lành thương và giảm giãn mạch còn lại. Thời gian can thiệp thường theo chu kỳ 2–4 tuần/lần cho đến khi tổn thương ổn định1. Việc điều trị kết hợp PDL và timolol cho hiệu quả vượt trội hơn so với điều trị bôi timolol đơn thuần. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu cho thấy phác đồ PDL kết hợp timolol bôi mang lại hiệu quả tốt đối với u máu thể nông. Tại Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu đánh giá có hệ thống về phương án này, vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài “Kết quả điều trị u máu sơ sinh bằng laser màu xung kết hợp bôi timolol” với các mục tiêu sau: 1. Khảo sát một số yếu tố liên quan và đặc điểm lâm sàng u máu sơ sinh. 2. Kết quả điều trị u máu sơ sinh thể nông bằng laser màu xung kết hợp bôi timolol tại Bệnh viện Da liễu Trung ương.