MÔ TẢ HÌNH THỨC BỮA ĂN VÀ VỊ GIÁC CỦA NGƯỜI CAO TUỔI TẠI TRUNG TÂM CHĂM SÓC NGƯỜI CAO TUỔI TUYẾT THÁI THUỘC HUYỆN ĐÔNG ANH, HÀ NỘI NĂM 2023

Abstract

Hiện nay, nhiều quốc gia đang có sự chuyển dịch về phân bố tuổi dân số từ trẻ sang già và già hóa dân số trở thành một hiện tượng toàn cầu. Suy giảm chức năng vị giác ở người cao tuổi là một vấn đề phổ biến, đồng thời là một thách thức đối với sức khỏe cộng đồng vì chúng có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe (tăng nguy cơ suy dinh dưỡng và ngộ độc thực phẩm) và chất lượng cuộc sống của họ. Việc đánh giá vị giác và cấu trúc thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và đảm bảo sự thỏa mãn từ bữa ăn cho nhóm đối tượng này. Các nghiên cứu về đánh giá vị giác và cấu trúc thực phẩm được sử dụng cho người cao tuổi có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những thay đổi cảm quan thực phẩm và phát triển các chiến lược dinh dưỡng và chăm sóc phù hợp để đáp ứng nhu cầu của người cao tuổi. Nằm trong bối cảnh của sự gia tăng dân số già, việc chăm sóc dinh dưỡng cho người cao tuổi ngày càng được quan tâm và chú trọng, đặc biệt trong môi trường chăm sóc đặc thù là các viện dưỡng lão, tuy nhiên các nghiên cứu đánh giá vị giác và cấu trúc thực phẩm của người cao tuổi sử dụng các thang đo đánh giá ngắn gọn trên thế giới cũng như ở Việt Nam còn hạn chế, nhóm nghiên cứu thực hiện đề tài nghiên cứu “Mô tả hình thức bữa ăn và vị giác của người cao tuổi tại trung tâm chăm sóc người cao tuổi Tuyết Thái thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội năm 2023” với các mục tiêu nghiên cứu sau: Mục tiêu nghiên cứu 1. Mô tả hình thức bữa ăn của người cao tuổi tại trung tâm chăm sóc người cao tuổi Tuyết Thái thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội năm 2023. 2. Đánh giá vị giác của người cao tuổi và một số yếu tố liên quan tại trung tâm chăm sóc người cao tuổi Tuyết Thái thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội năm 2023. Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng được lựa chọn tham gia nghiên cứu là: người cao tuổi đang được chăm sóc tại Trung tâm điều dưỡng người cao tuổi Tuyết Thái, huyện Đông Anh, Hà Nội, với các tiêu chuẩn bao gồm: Tiêu chuẩn lựa chọn ­ Người cao tuổi từ 60 tuổi trở lên. ­ Đối tượng có tình trạng sức khỏe tốt, tỉnh táo, có khả năng giao tiếp tốt và trả lời bảng hỏi bình thường. ­ Đối tượng đồng ý tham gia nghiên cứu. Tiêu chuẩn loại trừ ­ Người cao tuổi bị các khuyết tật trên cơ thể không thuận lợi để tiến hành đo chỉ số nhân trắc như gù, cụt chân, các trường hợp đi đứng khó khăn... ­ Người cao tuổi quá già yếu, khiếm thính, khiếm thị, đang điều trị bệnh nặng không thể tham gia nghiên cứu. ­ Người cao tuổi mắc các bệnh lý không thể trả lời phỏng vấn (như Alzheimer, rối loạn tâm thần…). Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu sử dụng thiết kế nghiên cứu cắt ngang. Phương pháp chọn mẫu toàn bộ Kết quả chính 1. Mô tả hình thức bữa ăn của người cao tuổi tại trung tâm chăm sóc người cao tuổi Tuyết Thái thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội năm 2023. Trong tổng số 100 người cao tuổi tham gia nghiên cứu, theo phân loại của MNA-SF, tỷ lệ người cao tuổi bị suy dinh dưỡng chiếm 37,0%, nguy cơ suy dinh dưỡng chiếm 49,0% và chỉ có 14,0% người cao tuổi tham gia nghiên cứu có dinh dưỡng bình thường. Trong số nhưng người bị suy dinh dưỡng, tỷ lệ người cao tuổi có hình thức bữa ăn xay lỏng chiếm tới 29,7%, xay nhuyễn (súp) chiếm 13,5% và mềm, miếng vừa ăn chiếm 18,9%. Giá trị p < 0,001 cho thấy kết quả có ý nghĩa thống kê. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, người cao tuổi có nhiều hơn hai bệnh lý kèm theo có hình thức bữa ăn xay lỏng (40,9%) cao hơn so với người cao tuổi có ít hơn hai bệnh lý kèm theo (5,1%). 2. Đánh giá vị giác và một số yếu tố liên quan của người cao tuổi tại trung tâm chăm sóc người cao tuổi Tuyết Thái thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội năm 2023. Kết quả nghiên cứu cho thấy đa số người cao tuổi tham gia nghiên cứu cho biết có cảm giác thèm ăn ở mức trung bình trở lên, tỷ lệ người cao tuổi cho biết cảm giác thèm ăn ở mức kém chiếm 30,0%, có cảm giác vị thực phẩm ở mức tệ chiếm 21,0%. Theo phân loại bảng hỏi đánh giá vị giác SNAQ, tỷ lệ người cao tuổi có nguy cơ giảm cân dưới 5% chiếm 30,0% và có nguy cơ giảm cân ít nhất 5% chiếm 70,0%. Từ kết quả hồi quy đơn biến và đa biến của nghiên cứu cho thấy người cao tuổi có nhiều hơn 2 bệnh lý kèm theo có thể có nguy cơ giảm cân ít nhất 5% cao hơn so với người cao tuổi không bị bệnh. Và người cao tuổi có tình trạng dinh dưỡng bị suy dinh dưỡng có xu hướng có nguy cơ giảm cân ít nhất 5% cao hơn so với người cao tuổi nguy cơ suy dinh dưỡng và dinh dưỡng bình thường.