MỐI LIÊN QUAN GIỮA NỒNG ĐỘ IGE TOÀN PHẦN TRONG MÁU VỚI MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG Ở BỆNH NHÂN PEMPHIGOID VÀ PEMPHIGUS

Abstract

Bệnh da bọng nước tự miễn là thuật ngữ chỉ một nhóm bệnh đặc trưng bởi sự xuất hiện của tự kháng thể chống lại các thành phần cấu trúc của da. Nhóm bệnh này gây nên biểu hiện lâm sàng là các bọng nước ở da và niêm mạc, trong đó, pemphigoid và pemphigus là hai bệnh thường gặp.1–3 Mặc dù tỷ lệ mắc trong cộng đồng tương đối thấp, hai bệnh này có thể gây ra nhiều di chứng và hậu quả nghiêm trọng.2,3 Pemphigoid là bệnh lý mạn tính, tồn tại dai dẳng, có tỷ lệ tử vong tăng ở những bệnh nhân có thời gian mắc bệnh kéo dài hay bệnh nhân suy giảm miễn dịch.4 Bệnh pemphigus có tỷ lệ tử vong là 5-15% trong tổng số ca mắc, với căn nguyên gây tử vong thường gặp là nhiễm trùng.5,6 Bên cạnh đó, việc sử dụng corticoid trong điều trị có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn, đặc biệt trên nhóm người cao tuổi.7 Vì vậy, bệnh nhân cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời. Đồng thời, cần nghiên cứu kỹ sinh bệnh học và các yếu tố tiên lượng bệnh, nhằm cung cấp thêm thông tin giúp góp phần làm giảm thiểu tỷ lệ di chứng và tử vong của hai căn bệnh này. Hiện nay, bệnh pemphigoid và pemphigus được chẩn đoán xác định dựa trên tiêu chuẩn về lâm sàng và cận lâm sàng, với vai trò quan trọng của việc phát hiện các tự kháng thể trong máu và trong da, trong đó, tự kháng thể thường gặp nhất là IgG.3,8–12 Tuy nhiên, trên thế giới, đã có các nghiên cứu ghi nhận được hiện tượng tăng nồng độ IgE toàn phần trong máu, cũng như phát hiện tự kháng thể IgE đặc hiệu trong máu của bệnh nhân pemphigoid và pemphigus. Một số nghiên cứu khác trên bệnh nhân pemphigoid ghi nhận được sự lắng đọng tự kháng thể IgE trong da.13–22 Các nghiên cứu này đã chỉ ra IgE đóng vai trò nhất định trong sinh bệnh học của bệnh pemphigoid, đặc biệt ở giai đoạn xuất hiện tổn thương sẩn ngứa – đỏ da ban đầu.23,24 Bên cạnh đó, nghiên cứu của Arbesman13, Kalowska24 và Messingham25 cho thấy nồng độ IgE toàn phần trong máu có mối liên quan với mức độ hoạt động của bệnh pemphigoid. Những phát hiện này mở ra một hướng mới trong điều trị bệnh pemphigoid bằng kháng thể đơn dòng kháng IgE, omalizumab, đặc biệt đối với bệnh nhân có chống chỉ định, kháng trị hoặc không dung nạp với liệu pháp corticoid. Kết quả điều trị cho thấy omalizumab đạt hiệu quả kiểm soát bệnh nhất định.26–28 Trong bệnh pemphigus, theo nghiên cứu của Gailon RBruns29, sự tăng nồng độ IgE toàn phần trong máu được ghi nhận ở 27% bệnh nhân pemphigus thể thông thường. Nghiên cứu của Angela Nagel30 báo cáo có sự xuất hiện tự kháng thể IgE kháng desmoglein-3 trong máu và sự lắng đọng IgE ở gian bào thượng bì ở các bệnh nhân pemphigus thể thông thường. Những kết quả nghiên cứu trên đã cho thấy khả năng có mối liên quan giữa nồng độ IgE với bệnh pemphigoid và pemphigus. Cho đến hiện tại, ở Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về nồng độ IgE toàn phần trong máu và mối liên quan của IgE với một số đặc điểm của bệnh nhân pemphigoid và pemphigus. Để tìm hiểu vấn đề này, nghiên cứu “Mối liên quan giữa nồng độ IgE toàn phần trong máu với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân pemphigoid và pemphigus” được tiến hành với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân pemphigoid và pemphigus tại Bệnh viện Da liễu Trung ương từ tháng 7/2021 đến tháng 9/2022. 2. Xác định mối liên quan giữa nồng độ IgE toàn phần trong máu với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân pemphigoid và pemphigus tại Bệnh viện Da liễu Trung ương từ tháng 7/2021 đến tháng 9/2022.