GIÁ TRỊ CẮT LỚP VI TÍNH TƯỚI MÁU TRONG ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ NÚT ĐỘNG MẠCH GAN HÓA CHẤT Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO GAN

Abstract

Ung thư biểu mô tế bào gan (UTG) là loại ung thư hay gặp nhất trong các khối u gan ác tính và cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở người trưởng thành trong số các ung thư nguyên phát. Theo thống kê của GLOBOCAN năm 2020 ở Việt Nam có khoảng 26418 ca bệnh ung thư gan mắc mới (trong đó bệnh nhân nam chiếm 77%) và có 122690 ca tử vong trong tất cả các bệnh nhân ung thư, và đây là ung thư thường gặp nhất trong các loại ung thư ở nam và đứng thứ năm trong các loại ung thư ở nữ1. Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị ung thư gan khác nhau, song chỉ định các phương pháp điều trị phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, phương pháp nút động mạch hóa chất (Transarterial Chemoembolization - TACE) là một trong những phương pháp điều trị UTG phổ biến nhất, được sử dụng rộng rãi, cải thiện rõ rệt thời gian sống thêm của bệnh nhân2. Nguyên nhân của phương pháp này mang lại hiệu quả cao là do tế bào gan bình thường được cấp máu hai phần ba từ tĩnh mạch cửa, một phần ba từ động mạch gan, còn UTG được cấp máu từ động mạch gan tăng lên2. Hơn nữa, phương pháp nút động mạch hóa chất còn có thể thực hiện nhiều lần trên cùng một bệnh nhân. Hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc vào việc phải xác định được chính xác, đầy đủ nguồn động mạch cấp máu cho khối u. Tại Việt Nam, nút động mạch gan hóa chất đã được sử dụng vào khoảng những năm 1980, hiện nay đã có rất nhiều cơ sở sử dụng phương pháp này để điều trị cho bệnh nhân UTG và việc đánh giá chính xác hiệu quả sau nút động mạch hóa chất là rất cần thiết. Hiện nay, đã có nhiều phương tiện thăm dò hình ảnh khác nhau được sử dụng để đánh giá đáp ứng sau TACE như siêu âm, cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ. Song việc đánh giá hiệu quả điều trị UTG sau TACE bằng CLVT có tiêm thuốc đối quang thông thường bị hạn chế bởi sự lắp đầy lipiodol trong khối u3. Trong những năm gần đây vai trò CLVT tưới máu trong đánh giá hiệu quả điều trị khối u gan sau TACE ngày càng được nhiều tác giả trên thế giới nghiên cứu4–6. Như nghiên cứu của Salem năm 2018, đánh giá đáp ứng khối u gan sau nút động mạch gan hóa chất trên CLVT tưới máu, cho thấy CLVT tưới máu có giá trị cao hơn so với CLVT có tiêm thuốc đối quang thông thường trong đánh giá khối u gan tồn dư sau điều trị4. Nghiên cứu của Ippolito năm 2014 cho thấy CLVT tưới máu không bị ảnh hưởng bởi phương pháp điều trị TACE hay RFA, CLVT tưới máu là kỹ thuật hình ảnh cho phép đánh giá đáp ứng điều trị ở bệnh nhân UTG5. Tuy nhiên, ở Việt Nam chưa có nghiên cứu nào đánh giá kết quả điều trị ung thư biểu mô tế bào gan sau TACE trên CLVT tưới máu, cũng như chưa có nghiên cứu nào so sánh giá trị của CLVT có tiêm thuốc đối quang thông thường và CLVT tưới máu gan ở bệnh nhân UTG sau nút mạch động mạch hóa chất đường. Vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài “Giá trị cắt lớp vi tính tưới máu trong đánh giá hiệu quả nút động mạch gan hóa chất ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan” tại bệnh viện Việt Đức với hai mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm hình ảnh cắt lớp vi tính tưới máu trên bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan sau nút động mạch hóa chất. 2. Xác định giá trị cắt lớp vi tính tưới máu trong đánh giá hiệu quả nút động mạch hóa chất điều trị ung thư biểu mô tế bào gan.