CẮT LỚP VI TÍNH TRONG CHỈ ĐỊNH VÀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CHỌC HÚT KHỐI MÁU TỤ NỘI SỌ TRÊN LỀU KHÔNG DO CHẤN THƯƠNG

Abstract

Máu tụ nội sọ (MTNS) chiếm khoảng 28% tất cả đột quỵ trên toàn thế giới.1 Theo tổ chức đột quỵ thế giới (World Stroke Organization-WSO), hàng năm có 3,4 triệu ca mắc mới với tần suất chung ước tính là 36-48 trường hợp trên 100.000 dân. Gần 3 triệu người chết hàng năm với tần suất 34-40 trường hợp trên 100.000 dân.1 Ở Việt Nam, ước tính có 200.000 ca đột quỵ mắc mới hàng năm. Hơn 50% bệnh nhân tử vong và 90% trong số những người sống sót bị các ảnh hưởng sau đột quỵ gây tốn kém cho cá nhân và xã hội.2 Trong đó, MTNS chiếm 40,42%, tỉ lệ tử vong chung khoảng 30%.3 Mặc dù có những nỗ lực không ngừng để tìm biện pháp phẫu thuật tối ưu nhất nhưng lựa chọn điều trị vẫn còn rất hạn chế và kết quả vẫn còn rất xấu. Theo các nghiên cứu (NC) tại Việt Nam, tỉ lệ tử vong do MTNS vẫn không giảm. Đỗ Văn Vân (2011) tử vong do MTNS là 45,7%. Cao Phi Phong, Lê Duy Phong (2012) tử vong do MTNS là 34,6% cao gấp 3 lần nhồi máu não.3 4 Những NC gần đây cho thấy nhiều tiến bộ đáng kể trong điều trị, song vấn đề phẫu thuật (PT) cho các bệnh nhân (BN) ở giai đoạn cấp tính vẫn còn nhiều tranh cãi. Máu tụ nội sọ không do chấn thương hay máu tụ nội sọ tự phát (MTNSTP) gây nên đè đẩy cơ học nhu mô não, vì vậy mục đích PT chủ yếu là lấy khối máu tụ. Về lý thuyết, PT lấy khối máu tụ có nhiều lợi ích như ngăn ngừa hiệu ứng khối tiến triển gây thoát vị não, giảm áp lực nội sọ, giảm các sản phẩm giáng hóa của máu gây độc thần kinh. Hiện nay, cắt lớp vi tính ( CLVT) là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán MTNS, CLVT cho biết đặc điểm hình ảnh của khối máu tụ và tiên lượng sự mở rộng khối máu tụ.5 Trong đó, thể tích máu tụ là 1 yếu tố tiên lượng độc lập trong MTNS.6 Việc sử dụng CLVT trong chỉ định chọc hút được áp dụng bắt đầu từ năm 1978 đã cho thấy những ưu điểm trong điều trị.7 Tuy nhiên về chỉ định chọc hút hiện vẫn còn nhiều tranh cãi. Với những vấn đề còn tồn tại như trên và nhằm giảm thiểu di chứng cho BN MTNSTP, chúng tôi thực hiện đề tài: “Cắt lớp vi tính trong chỉ định và đánh giá kết quả chọc hút khối máu tụ nội sọ trên lều không do chấn thương ” với hai mục tiêu: 1. Đặc điểm hình ảnh CLVT, thể tích máu tụ trong chỉ định chọc hút khối máu tụ nội sọ tự phát trên lều. 2. Đánh giá kết quả của chọc hút khối máu tụ dưới định vị không khung trên CLVT.