NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỀN CỦA VI RÚT DENGUE Ở BỆNH NHÂN SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI TRUNG ƯƠNG NĂM 2017

Abstract

Bệnh sốt xuất huyết Dengue là một bệnh truyền nhiễm cấp tính gây dịch do vi rút Dengue gây ra. Bệnh lây truyền từ người sang người qua vật chủ trung gian truyền bệnh là muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus. Vi rút Dengue có 4 týp huyết thanh là DENV-1, DENV-2, DENV-3 và DENV-4. Các týp vi rút Dengue đều có khả năng gây bệnh, nhưng DENV-2 được xác định có liên quan đến tình trạng lâm sàng nặng hơn so với các týp khác 1. Bệnh xảy ra quanh năm, thường gia tăng vào mùa mưa. Theo ước tính của tổ chức y tế thế giới có khoảng 2,5-3,0 tỷ người sống trong vùng dịch tễ của sốt xuất huyết Dengue lưu hành và hàng năm có khoảng 50 triệu người bị nhiễm vi rút Dengue, trong đó có khoảng 250-500 nghìn ca bệnh và 15-20 nghìn ca tử vong 2. Tại Việt Nam, có 4 týp lưu hành nhưng phổ biến nhất là DENV-1 và DENV-2 3. Theo báo cáo của cục y tế dự phòng- Bộ Y tế, năm 1998 xảy ra vụ dịch sốt xuất huyết lớn với 324.866 ca mắc và 384 trường hợp tử vong, căn nguyên chính là vi rút DENV-3. Năm 2009 có 101.339 ca bệnh và tử vong là 84 ca, trong đó số ca bệnh ở Miền Bắc là 18.485 4. Riêng tại Hà Nội năm 2009 có 16.011 ca bệnh sốt xuất huyết Dengue, với 100% quận huyện và 90,3% xã, phường, thị trấn có bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue, căn nguyên gây bệnh chủ yếu là vi rút DENV-1 4. Theo thống kê của Bộ Y tế năm 2017, cả nước đã ghi nhận 183.287 trường hợp mắc với 32 ca tử vong. Tại Hà Nội, năm 2017 dịch sốt xuất huyết xảy ra với quy mô lớn hơn các năm trước có 37.665 trường hợp mắc với 7 trường hợp tử vong tăng mạnh so với năm 2016. Dịch sốt xuất huyết Dengue bùng phát gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân, tạo áp lực lớn cho hệ thống y tế, gây quá tải tại các bệnh viện điều trị. Số lượng các nghiên cứu về đặc điểm sinh học phân tử của vi rút Dengue lưu hành tại Việt Nam còn tương đối ít. Các nghiên cứu trước đây tại Việt Nam tập trung chủ yếu vào nghiên cứu đặc điểm trình tự vùng gen E. Do đó còn thiếu các thông tin nghiên cứu về đặc điểm di truyền của toàn bộ bộ gen vi rút Dengue tại Việt Nam cũng như Hà Nội. Việc xác định đặc điểm sinh học phân tử của các týp gây bệnh giúp xác định các đặc tính di truyền ảnh hưởng đến khả năng gây bệnh, độc lực, mức độ lây lan cũng như xác định nguồn gốc của vi rút Dengue gây bệnh. Xuất phát từ thực tiễn trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu một số đặc điểm di truyền của vi rút Dengue ở bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue được điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương năm 2017” với mục tiêu: 1. Xác định một số đặc điểm di truyền của vi rút Dengue ở bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue được điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương năm 2017. 2. Mối liên quan giữa vi rút Dengue và một số yếu tố dịch tễ học.