NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CỦA CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH VÀ CỘNG HƯỞNG TỪ TRONG CHẨN ĐOÁN NANG GIÁP LƯỠI

Abstract

Nang giáp lưỡi (thyroglossal duct cyst) là khối bất thường bẩm sinh vùng cổ thường gặp nhất, chiếm khoảng 70% số khối bất thường bẩm sinh vùng cổ,1 và 55,9 – 86% các khối nằm trên đường giữa cổ.2,3 Ở Việt Nam, theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Tố Uyên, nang giáp lưỡi chiếm 77,05% bệnh lý vùng cổ giữa.4 Nang và ống giáp lưỡi (thyroglossal duct) liên quan mật thiết với quá trình di cư của mầm tuyến giáp và sự phát triển của xương móng trong thời kỳ bào thai. Nang có thể ở nằm bất kì vị trí nào trên đường đi của mầm tuyến giáp, thường gặp nhất ở vùng xương móng 5 nên còn được gọi là nang giáp móng. Nang giáp lưỡi thường được chẩn đoán chính xác trước mổ dựa trên triệu chứng, dấu hiệu lâm sàng điển hình. Các thăm khám hình ảnh trước mổ có vai trò bổ sung thông tin chẩn đoán, đặc biệt trong các trường hợp lâm sàng không điển hình hoặc khó thăm khám, chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý khác (nang hố lưỡi thanh thiệt, tuyến giáp lạc chỗ, nang da, nang biểu bì…), đánh giá sự lan rộng và biến chứng của nang (viêm, chuyển dạng ác tính), xác định tuyến giáp lạc chỗ nếu có, từ đó lập kế hoạch điều trị phù hợp cho bệnh nhân.1,6 Cuối cùng khẳng định chẩn đoán nang giáp lưỡi bằng phẫu thuật và giải phẫu bệnh sau mổ. Siêu âm thường là thăm khám hình ảnh đầu tiên được sử dụng trong các trường hợp nghi ngờ nang giáp lưỡi và xác định tuyến giáp ở vị trí bình thường hay lạc chỗ.1,5 Nhiều trường hợp bệnh nhân chỉ cần siêu âm vùng cổ đủ để chẩn đoán, lập kế hoạch điều trị. Bên cạnh đó, một số trường hợp cần chụp thêm cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ vùng cổ như nang nằm sâu ở đáy lưỡi khó đánh giá toàn diện trên siêu âm, hình ảnh siêu âm không điển hình (giả đặc, có thành phần đặc, tăng sinh mạch máu bất thường, nhiều ống giáp lưỡi, ống giáp lưỡi phân nhánh,…) hoặc nghi ngờ u.6 Ở Việt Nam cũng như trên thế giới từ trước đến nay đã có một số công trình nghiên cứu về nang giáp lưỡi nhưng hầu hết tập trung vào đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học và điều trị, chưa có đề tài nào đánh giá cụ thể về vai trò của cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ trong chẩn đoán bệnh và góp phần vào điều trị. Vì vậy chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu giá trị của chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ trong chẩn đoán nang giáp lưỡi”, với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm hình ảnh của nang giáp lưỡi trên cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ. 2. Đánh giá giá trị của cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ trong chẩn đoán nang giáp lưỡi có đối chiếu với phẫu thuật và mô bệnh học.