THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN BỆNH BỤI PHỔI SILIC Ở NGƯỜI LAO ĐỘNG TRONG CÁC NGÀNH NGHỀ CÓ NGUY CƠ CAO TẠI TỈNH BÌNH ĐỊNH, NĂM 2018

Abstract

Bệnh bụi phổi silic là tình trạng bệnh lý ở phổi do thở hít bioxit silic (SiO2) hoặc silic tự do. Đặc điểm của bệnh về mặt giải phẫu là xơ hóa và phát triển các hạt ở hai phổi, về mặt lâm sàng là khó thở và về mặt X-quang là phổi có hình ảnh tổn thương đặc biệt [1],[2],[3],[4]. Phơi nhiễm nghề nghiệp với bụi có thể gây ra nhiều mối nguy hiểm cho sức khỏe bao gồm khởi phát các bệnh hô hấp cấp tính hoặc mạn tính và suy giảm chức năng hô hấp. Điển hình có thể kể đến một số ngành nghề như phơi nhiễm thạch anh nghề nghiệp, bụi đá, bụi than với bụi xi măng, bụi gỗ, bụi bông, bụi xay xát…cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp nghề nghiệp ở NLĐ [5],[6],[7],[8],[9],[10],[11],[12]. Việc tiếp xúc với bụi trong MTLĐ, đặc biệt là những ngành nghề phát sinh nhiều bụi SiO2 cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp nghề nghiệp ở NLĐ, đặc biệt là bệnh bụi phổi Silic. Theo thống kê của Tổ chức lao động Quốc tế (ILO), ước tính mỗi năm có khoảng 2,02 triệu người chết có nguyên nhân từ bệnh nghề nghiệp, con số này tương đương với khoảng 5.500 người chết mỗi ngày. ILO cũng ước tính có tới 160 triệu trường hợp mắc mới các bệnh không gây tử vong liên quan tới nghề nghiệp mỗi năm [13],[14]. Ở Việt Nam, tính đến năm 2017 đã khám được 30/34 bệnh nghề nghiệp. Tuy nhiên mới chỉ có dưới 10 bệnh được giám định nghề nghiệp, trong đó chủ yếu là các bệnh điếc nghề nghiệp, bệnh bụi phổi Silic nghề nghiệp [15]. Theo báo cáo của Cục QLMTYT, số ca mắc bệnh bụi phổi silic nghề nghiệp có xu hướng tăng lên. Bình Định là tỉnh có tiềm năng rất lớn về khoáng sản làm vật liệu xây dựng và chế tác thủ công mỹ nghệ, trong đó đáng chú ý nhất là ngành khai thác, chế biến đá granit. Đây là những ngành công nghiệp gây ra ô nhiễm bụi trong MTLĐ, đặc biệt là bụi dioxyd silic tự do (SiO2). Các vấn đề về tình hình bệnh tật liên quan đến MTLĐ vẫn đang là mối lo ngại không nhỏ trong NLĐ cũng như các nhà quản lý lao động của địa phương. Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, việc nghiên cứu về ảnh hưởng của bụi Silic lên các bệnh hô hấp của NLĐ là khá phổ biến, tuy nhiên với tình trạng mắc bệnh ngày càng gia tăng phức tạp như hiện nay thì việc tiến hành thêm một nghiên cứu để làm rõ ảnh hưởng của MTLĐ phát sinh nhiều bụi silic đến việc gia tăng tình trạng mắc bệnh bụi phổi Silic là cần thiết. Kết quả nghiên cứu sẽ định hướng cho các cơ quan chức năng và doanh nghiệp đề ra những chính sách phù hợp nhằm bảo vệ sức khỏe, phòng chống bệnh bụi phổi Silic nghề nghiệp cho NLĐ. Vì vậy, đề tài: “Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến bệnh bụi phổi Silic ở người lao động trong các ngành nghề có nguy cơ cao tại tỉnh Bình Định, năm 2018” được tiến hành với hai mục tiêu sau: 1. Xác định tỷ lệ hiện mắc bệnh bụi phổi Silic của người lao động tiếp xúc trực tiếp với bụi silic ở một số cơ sở sản xuất tỉnh Bình Định năm 2018. 2. Phân tích một số yếu tố liên quan tới tỷ lệ hiện mắc bệnh bụi phổi Silic của người lao động tiếp xúc trực tiếp với bụi silic ở một số cơ sở sản xuất tỉnh Bình Định năm 2018.