KHẢO SÁT RỐI LOẠN GIẤC NGỦ CỦA BỆNH NHÂN THẬN NHÂN TẠO CHU KỲ

Abstract

Bệnh thận mạn tính giai đoạn cuối cần được điều trị thay thế chức năng thận trên thế giới rất lớn và không ngừng gia tăng. Tại Châu Âu, năm 1990 là 79,4 bệnh nhân chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối trên 1 triệu dân và tăng 47% năm 1998 [1], tại Australia và New Zealand năm 2001 tỷ lệ ấy lần lượt là 92 và 107 trên 1 triệu dân, và tỷ lệ này gần như tăng gấp đôi mỗi năm ở Australia [2]. Trong báo cáo từ hệ thống dữ liệu quốc gia Hoa Kỳ, số lượng bệnh nhân tham gia điều trị thay thế thận năm 1973 là 10.000 và tăng lên 86.354 năm 1983 và đạt tới 506.206 vào cuối năm 2006 [3]. Những bệnh nhân trên có nhu cầu lựa chọn phương pháp điều trị thay thế thận suy khác nhau phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của mình. Hiện tại, ghép thận là phương pháp thay thế thận tốt nhất để điều trị bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối nhưng nguồn ghép thận hạn chế.Ngay cả việc sử dụng thẩm phân phúc mạc vẫn còn rất hạn chế vì lý do không rõ ràng. Vì thế chạy thận nhân tạo chu kỳ có xu thế được lựa chọn và cũng là phương pháp phổ biến nhất. Tại Mỹ, những bệnh nhân mới bắt đầu điều trị, 90% được điều trị bằng phương pháp chạy thận nhân tạo chu kỳ [4]. Ở Việt Nam, hiện chưa có thống kê chính thức nào được công bố, đã có rất nhiều trung tâm lọc máu tuy nhiên chưa đáp ứng được nhu cầu của bệnh nhân. Ngoài việc quan tâm đến chất lượng lọc máu và kiểm soát các biến chứng thì gần đây vấn đề nâng cao chất lượng cuộc sống ở nhóm bệnh nhân này được các nhà khoa học trên thế giới và Việt Nam đặt ra và là thách thức lớn trong việc chăm sóc sức khỏe. Trong đó cải thiện tình trạng rối loạn giấc ngủ là một vấn đề cần thiết. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng bệnh nhân suy thận mạn tính lọc máu chu kỳ có tỉ lệ rối loạn giấc ngủ cao. Một nghiên cứu của tác giả Alaa A.Sabry và cộng sự đưa ra tỷ lệ rối loạn giấc ngủ là 79,5% [5], hay nghiên cứu của tác giả Pai MF 122/164 bệnh nhân có rối loạn giấc ngủ [6]. Có nhiều chỉ số lượng giá rối loạn giấc ngủ, trong đó chỉ số chất lượng giấc ngủ Pittsburgh (Pittsburgh Sleep Quality Index - PSQI) được dịch và lượng giá phổ biến nhất trên thế giới. Tại Việt Nam năm 2014, thang điểm PSQI được dịch ra phiên bản tiếng Việt và chứng minh có tính tin cậy và giá trị cao [7]. Rối loạn giấc ngủ ở nhóm bệnh nhân này liên quan đến nhiều yếu tố: thừa dịch, thiếu máu, tăng huyết áp, viêm… Tại Việt Nam, chưa có nhiều công trình sử dụng chỉ số lượng giá nêu trên để đánh giá tình trạng rối loạn giấc ngủ ở bệnh nhân chạy thận nhân tạo chu kỳ. Vì vậy chúng tôi nghiên cứu đề tài “Khảo sát rối loạn giấc ngủ của bệnh nhân thận nhân tạo chu kỳ” với 2 mục tiêu sau: 1. Khảo sát tỷ lệ rối loạn giấc ngủ của bệnh nhân thận nhân tạo chu kỳ tại khoa Thận – Lọc máu Bệnh viện Việt Đức bằng thang điểm PSQI (Pittsburgh Sleep Quality Index). 2. Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến rối loạn giấc ngủ ở nhóm bệnh nhân trên.