KHÁNG THỂ ANTI-RO/SSA VÀ ANTI-LA/SSB VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN LUPUS BAN ĐỎ HỆ THỐNG TẠI TRUNG TÂM DỊ ỨNG - MIỄN DỊCH LÂM SÀNG

Abstract

Lupus ban đỏ hệ thống (Systemic Lupus Erythematosus - SLE) là bệnh lý tự miễn với đặc điểm tổn thương đa cơ quan do hình thành các tự kháng thể trong cơ thể [1]. Bệnh gây tổn thương bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể với bệnh cảnh lâm sàng thay đổi đa dạng [2]. Hiện nay chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn SLE. Tuy nhiên, SLE có thể được điều trị hiệu quả với thuốc và đa số bệnh nhân có thể sống bình thường. SLE là bệnh lý mạn tính có những đợt cấp xen kẽ những giai đoạn ổn định hoặc thuyên giảm. Hiểu biết về cách ngăn chặn đợt cấp và xử trí đúng cách giúp duy trì một sức khỏe tốt hơn [3]. Bệnh đặc trưng bởi các tự kháng thể bất thường chống lại kháng nguyên nhân và các protein liên quan với nhân của tế bào [4]. Việc chẩn đoán và tiên lượng bệnh SLE không chỉ dựa vào các triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng mà còn phụ thuộc độ nhạy, độ đặc hiệu cũng như nồng độ các tự kháng thể [5]. Cho đến nay, đã có hơn 180 tự kháng thể tìm thấy ở bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống [6]. Trong đó, kháng thể anti-Ro/SSA và kháng thể anti-La/SSB là hai trong số những tự kháng thể tần suất hay gặp [7]. Kháng thể anti-Ro/SSA và kháng thể anti-La/SSB thường liên quan với bệnh SLE, lupus da thể bán cấp, hội chứng Sjogren, lupus ban đỏ ở trẻ sơ sinh, viêm khớp dạng thấp, lupus có ANA âm tính [8],[9],[10],[11]. Nghiên cứu của tác giả Bockle đã chỉ ra mối liên quan giữa loại tổn thương da và tuổi với nguy cơ biểu hiện nội tạng ở những bệnh nhân lupus ban đỏ có kháng thể anti-Ro/ SSA dương tính. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc tiên lượng bệnh [12]. Mới đây, nghiên cứu của Novak và các cộng sự cung cấp thêm bằng chứng mới kháng thể anti-Ro/SSA và kháng thể anti-La/SSB có liên quan đến biểu hiện nhẹ đặc biệt là da và cơ xương trong bệnh SLE [7]. Ở Việt Nam, đã có những nghiên cứu về các biểu hiện da, nội tạng, cận lâm sàng và một số thay đổi liên quan miễn dịch ở bệnh lupus ban đỏ nói chung và bệnh lupus ban đỏ hệ thống nói riêng [13]. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có nghiên cứu nào chỉ ra mối liên quan giữa kháng thể anti-Ro/SSA và anti-La/SSB với các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng cũng như các vấn đề tiên lượng của bệnh lupus ban đỏ hệ thống. Chính vì lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Kháng thể anti-Ro/SSA và anti-La/SSB và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống tại Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng” với hai mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh lupus ban đỏ hệ thống.

2. Mô tả một số yếu tố liên quan đến kháng thể anti-Ro/SSA và anti-La/SSB ở bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống tại Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng Bệnh viện Bạch Mai năm 2018 - 2019.