NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG CHỬA SẸO MỔ LẤY THAI TẠI BỆNH VIỆN SẢN NHI NGHỆ AN

Abstract

Chửa sẹo mổ lấy thai (CSMLT) là thai làm tổ trong vết sẹo mổ đẻ trên cơ tử cung, trong đó túi thai được bao quanh bởi lớp cơ và mô xơ của vết sẹo. Đây là một dạng bệnh lý hiếm gặp nhất của chửa ngoài tử cung 1, 2, 3, 4, 5. Theo một tổng kết đăng trên tạp chí y khoa của Anh năm 2006, tổng cộng có 18 trường hợp chửa sẹo mổ được ghi nhận trong thời gian từ năm 1978 đến 2002 và 94 trường hợp từ giữa năm 2002 - 2005 6. Từ năm 2006 - 2011, tác giả Timor đã thống kê có 104 bài báo cáo đề cập vấn đề này 7. Theo mô tả của Larsen JV và Solomon MH (1978) đã nêu trường hợp CSMLT đầu tiên ở Anh với triệu chứng giống như một trường hợp sẩy thai băng huyết 8. Theo các nghiên cứu CSMLT chiếm tỷ lệ <1% các trường hợp chửa ngoài tử cung, chiếm 0,15% các trường hợp thai phụ có tiền sử mổ lấy thai và chiếm tỷ lệ khoảng 1/1800- 1/2500 thai phụ 7. Ở Việt Nam, CSMLT trước đây còn ít hoặc không phát hiện sớm khi có biến chứng mới vào viện. Năm 2009, Nguyễn Viết Tiến thông báo trường hợp đầu tiên điều trị thành công CSMLT bằng phương pháp giảm thiểu phôi kết hợp với Methotrexate (MTX) tại bệnh viện Phụ sản Trung ương 9. Trong những năm gần đây, tỉ lệ mổ lấy thai đang ngày càng gia tăng, đồng nghĩa với tỷ lệ CSMLT cũng tăng. Việc chẩn đoán sớm bằng siêu âm đầu dò, siêu âm doppler, xét nghiệm beta hcg, (± chụp MRI) giúp chẩn đoán CSMLT ngay từ tuần 4-5. Biến chứng có thể gây băng huyết, vỡ tử cung, đe dọa tính mạng người bệnh hoặc mất khả năng sinh sản 6,7,10. Chính vì vậy việc phát hiện sớm và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp là rất quan trọng. Hiện nay, trên thế giới và ở Việt Nam chưa có sự đồng thuận về phác đồ điều trị tối ưu trong CSMLT. Mục tiêu của điều trị CSMLT là điều trị nội khoa và can thiệp ngoại khoa tối thiểu nhằm kết thúc thai kì sớm, nhờ đó tránh được phẫu thuật và duy trì được khả năng sinh sản cho người bệnh. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi thai, vị trí túi thai, tăng sinh mạch quanh túi thai và nhu cầu sinh sản của bệnh nhân…vv. Xuất phát từ thực tiễn số lượng bệnh nhân CSMLT ngày càng tăng, các phương pháp điều trị ngày càng đa dạng. Hiện tại trong nước những năm gần đây cũng đã có nhiều đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề này, không chỉ khu vực phía bắc, phía nam, mà còn tập trung ở nhiều tuyến tỉnh. Hiện tại khu vực miền trung nói riêng và tại bệnh viện Nghệ An chưa có đề tài nào tổng kết về vấn đề này, Chính vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu thực trạng chửa sẹo mổ lấy thai tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An ” nhằm góp phần tổng kết thêm về mô hình bệnh tật chửa sẹo mổ trên cả nước và xem xét thêm các phương pháp điều trị. Đề tài này đưa ra với hai mục tiêu chính sau: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của thai phụ chửa sẹo mổ lấy thai. 2. Mô tả kết quả các phương pháp xử trí chửa sẹo mổ lấy thai tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An từ năm 2018 đến 2020.