ĐáNH GIá TáC DụNG CủA PIASCLEDINE TRONG ĐIềU TRị THOáI HóA KHớP GốI NGUYÊN PHáT

Abstract

Thoái hóa khớp (THK) là tình trạng biến đổi hóa sinh học và cơ sinh học xảy ra mãn tính ở sụn khớp, làm vi cấu trúc sụn bị hư hỏng dần không hồi phục kèm theo biến đổi của mô xương dưới sụn, của màng hoạt dịch, bao khớp và dây chằng khớp1,2. Khớp chịu lực như khớp gối và các khớp có chức năng vận động cơ học nhiều như các khớp nhỏ ngoại vi bàn tay, ngón tay thường bị thoái hóa3. Đây là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh lý cơ xương khớp, được xếp hạng nguyên nhân thứ 4 ở nữ và thứ 8 ở nam gây tàn phế, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần ở người lớn tuổi4. Bệnh hiện nay chiếm khoảng 12,3% - 21,6% dân số, trong đó THK gối chiếm hơn một nửa và gia tăng nhanh chóng gấp đôi tỷ lệ từ giữa thế kỷ 205,6. Việc điều trị bệnh tạo gánh nặng lớn cho người bệnh và xã hội với chi phí lên tới 1- 2,5% tổng sản phẩm quốc nội ở một số nước công nghiệp hóa nhưng hiệu quả chưa đạt như mong muốn với tỷ lệ khiếm khuyết vận động mức độ vừa và nặng ở người trên 60 tuổi (trên triệu người) ở những nước thu nhập cao là 8,1 trong khi con số này ở nước có thu nhập thấp hay trung bình là gấp đôi (19,4)7. Điều trị THK bao gồm giáo dục bệnh nhân phòng tránh tư thế xấu và các yếu tố nguy cơ gây bệnh kết hợp các phương pháp vật lý trị liệu, nội khoa hay ngoại khoa. Các phương pháp vật lý trị liệu cải thiện tuần hoàn và dinh dưỡng các mô khớp nhưng tác dụng chậm, hiệu quả chưa cao. Phần lớn những khuyến cáo về nội khoa hiện nay trong kiểm soát triệu chứng THK gồm cả thuốc chống viêm không steorid (NSAIDs) đường uống và bôi nhưng điều này liên quan nhiều tác dụng không mong muốn8. Điều trị tiêm nội khớp corticoid, hyaluronic acid có hiệu quả nhưng không ổn định lâu dài, tùy thuộc chỉ định và cá thể bệnh9,10. Các phương pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu và điều trị tế bào gốc từ mô mỡ tự thân cho kết quả tốt trong nhiều nghiên cứu nhưng chi phí cao chưa áp dụng phổ biến tại nhiều cơ sở y tế Việt Nam11,12. Phương pháp phẫu thuật thay khớp là can thiệp xâm lấn chưa được dễ dàng chấp nhận ở người bệnh châu Á, chỉ định ở giai đoạn muộn khi có nhiều di chứng hay thay đổi cấu trúc giải phẫu13. Do vậy, thuốc chống thoái hóa tác dụng chậm điều trị THK được sử dụng là cơ bản, cần thiết và lâu dài nhưng thực tế vẫn chưa có nhiều nhóm thuốc chứng minh hiệu quả và an toàn rõ ràng để lựa chọn. Ngoài glucosamin sulfat, diacerein, chrondroitine sulfate,… được sử dụng từ lâu thì trong vài thập kỷ gần đây Avocado Soybean Unsaponifiables (ASU) là tinh chất không xà phòng hóa của dầu bơ và đậu nành từ nguồn gốc thực vật tự nhiên đang ứng dụng trong điều trị THK gối và THK háng14. ASU cũng bước đầu có lợi ích tiềm năng ở các bệnh lý nha chu, giảm xơ hóa da trong bệnh xơ cứng bì, giảm các triệu chứng liên quan mãn kinh như bốc hỏa,…song song ghi nhận rất ít tác dụng phụ15,16,17. Trong nhóm ASU nổi bật là biệt dược Piascledine với phần không xà phòng hóa của dầu bơ 100 mg và của dầu đậu nành 200 mg. Thuốc có đặc tính dược lý tác động trực tiếp và gián tiếp nhằm gia tăng tổng hợp proteoglycan, collagen và ức chế sự thoái triển proteoglycan thông qua ức chế các cytokin gây viêm đồng thời kích thích hoạt động yếu tố tăng trưởng có lợi trong ức chế dị hóa và tăng cường đồng hóa sụn, bảo vệ chất cơ bản ngoại bào18. Trên thế giới có nhiều nghiên cứu chứng minh hiệu quả của Piascledine đặc biệt trong điều trị THK nhưng ở Việt Nam chưa nhiều công trình được công bố. Vì vậy, chúng tôi đã tiến hành đề tài: “Đánh giá tác dụng của Piascledine trong điều trị thoái hóa khớp gối nguyên phát” với mục tiêu: 1. Đánh giá tác dụng của Piascledine trong điều trị thoái hóa khớp gối nguyên phát sau 03 tháng. 2. Nhận xét các tác dụng không mong muốn của Piascledine trong điều trị thoái hóa khớp gối nguyên phát sau 03 tháng.