NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ TỶ LỆ BIOFILM TRÊN AMIDAN - VA CỦA BỆNH NHÂN ĐƯỢC CẮT AMIDAN - VA

Abstract

Vòng bạch huyết Waldayer nằm ở ngã tư hầu họng gồm một Amidan vòm (thường gọi là VA), hai Amidan vòi, một Amidan lưỡi, và hai Amidan khẩu cái (thường gọi là Amidan) tạo thành hàng rào bảo vệ cơ thể. Với hai chức năng chính là nhận diện kháng nguyên (virus, vi khuẩn...) và sản sinh ra các tế bào Lympho B và T có chức năng miễn dịch. Nhờ vậy trẻ em có thể thích nghi được với môi trường bên ngoài. Trong vòng waldayer, hai cấu trúc nổi bật về sinh bệnh học và ứng dụng lâm sàng là VA và Amidan. VA (Végétations Adénoides) 1 Amiđan vòm mũi họng (Nasopharyngeal Tonsil) 2 nằm ở nóc vòm mũi họng. Bình thường mọi trẻ đều có VA ngay từ khi sinh ra, phát triển mạnh nhất ở khoảng 2 đến 5 tuổi sau đó teo dần và mất đi. Amiđan khẩu cái (Palatine tonsils) 2 hay Amidan là một khối mô lympho có hình dạng bầu dục nằm ở 2 bên của họng miệng trong một khoang tam giác gọi là hố amidan có 2 cạnh là trụ trước (cung khẩu cái lưỡi) và trụ sau (cung khẩu cái hầu). Viêm V.A và viêm Amidan là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, gây ảnh hưởng nhiều tới phát triển của trẻ. Tình trạng viêm tái phát nhiều lần ở trẻ em gây ra do nhiều nguyên nhân, với sự tác động của các yếu tố nguy cơ. Việc điều trị bệnh đôi lúc gặp khó khăn, ngay cả khi sử dụng kháng sinh, điều này là do vi khuẩn kháng kháng sinh, đặc biệt nhóm vi khuẩn tạo màng biofilm. Biofilm - màng sinh học do VK sinh ra để tạo thành lớp màng nhầy bao bọc VK, màng Biofilm được cấu tạo bởi chất cao phân tử ngoại bào (Extracellular polymeric substances – EPS). Sự xuất hiện của biofilm làm cho bệnh lý nhiễm trùng trở lên khó điều trị do: biofilm làm giảm khả năng xâm nhập của kháng sinh vào VK, đại thực bào khó tiêu diệt VK trong biofilm, VK tăng sức đề kháng với kháng sinh, các thuốc thông thường như kháng sinh và chất sát khuẩn rất ít tác dụng 3.Với các trường hợp viêm A, V.A mạn tính có màng biofilm, người thầy thuốc cần hiểu rõ về các đặc tính của biofilm, từ đó lựa chọn liệu trình điều trị phù hợp. Trên thế giới hiện nay đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về biofilm trong y học nói chung và trong chuyên ngành Tai Mũi Họng nói riêng 4và tại Việt Nam đã có một số báo cáo về sự xuất hiện của biofilm trong các bệnh lý nhiễm trùng Tai mũi họng mạn tính 5,6,7, như xác định biofilm của VA, biofilm của Amidan; nhưng chưa có nghiên cứu nào thực hiện đồng thời nghiên cứu về sự có mặt của biofilm trên cả VA và Amidan cũng như sự đồng bộ kết quả giữa Amidan và VA không. Chính vì vậy chúng tôi nghiên cứu đề tài này với mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng bệnh nhân Viêm A- V.A có chỉ định phẫu thuật. 2. Xác định tỷ lệ biofilm trên Amidan và VA được phẫu thuật.