NGUYÊN NHÂN, ĐẶC ĐIỂM, DIỄN BIẾN CỦA TĂNG ÁP LỰC THẨM THẤU HUYẾT TƯƠNG VÀ KHOẢNG TRỐNG ÁP LỰC THẨM THẤU Ở BỆNH NHÂN NGỘ ĐỘC CẤP

Abstract

Ngộ độc cấp là một cấp cứu thường gặp ở nước ta cũng như các nước khác trên thế giới. Theo dữ liệu của Tổ chức y tế thế giới, ngộ độc là nguyên nhân gây tử vong phổ biến thứ chín ở người trẻ tuổi trên toàn thế giới, hàng năm có hơn 4 triệu trường hợp ngộ độc và tỉ lệ tử vong khoảng 8%. Ước tính có hơn 90% tử vong xảy ra ở các nước đang phát triển. Ở Việt Nam,trong khoảng 10 năm (Từ 2005 đến 2015), số bệnh nhân ngộ độc tăng lên gấp 10 lần.1,2,3 Trên thực tế, các loại hóa chất sử dụng trong công nghiệp, nông nghiệp, trong bảo quản và chế biến thực phẩm đang được sử dụng rộng rãi. Tình trạng lạm dụng rượu, các chất gây nghiện ngày càng gia tăng với nhiều cách thức ngày càng phức tạp. Trong mỗi loại hóa chất có rất nhiều nhóm và phân nhóm khác nhau, khác nhau về độc tính, về cơ chế gây độc và thuốc đối kháng. Có những loại độc tính cao, tác dụng nhanh, đòi hỏi phải xử trí đúng và kịp thời mới có thể cứu sống người bệnh.1,2,3 Tăng áp lực thẩm thấu trong máu sẽ gây ra rối loạn nhiều cơ quan, nhiều biến chứng nặng như rối loạn nước- điện giải, rối loạn toan- kiềm, tắc mạch, tắc ống thận, rối loạn huyết động…, làm nặng tình trạng bệnh và tăng tỷ lệ tử vong. Theo y văn và các nghiên cứu cho thấy, tăng áp lực thẩm thấu hay gặp ở bệnh nhân ngộ độc cấp và áp lực thẩm thấu có giá trị nhất định giúp định hướng nguyên nhân gây ngộ độc cấp. Tại Trung tâm chống độc bệnh viện Bạch Mai, xét nghiệm áp lực thẩm thấu và tính khoảng trống áp lực thẩm thấu là xét nghiệm thường xuyên chỉ định cho các bệnh nhân ngộ độc và thực tế cho thấy hội chứng ngộ độc các chất gây tăng khoảng trống áp lực thẩm thấu khá thường gặp. Trên thực tế, có một số nghiên cứu của các tác giả nước ngoài về tăng áp lực thẩm thấu ở bệnh nhân ngộ độc. Ở Việt Nam chưa có các đánh giá chung về tăng áp lực thẩm thấu ở bệnh nhân ngộ độc. Để tìm hiểu về giá trị chẩn đoán của khoảng trống áp lực thẩm thấu như thế nào, cũng như đặc điểm, diễn biến áp lực thẩm thấu do các tác nhân ngộ độc thường gặp ở trong nước, chúng tôi thực hiện đề tài: “Nguyên nhân, đặc điểm và diễn biến của tăng áp lực thẩm thấu huyết tương và khoảng trống áp lực thẩm thấu ở bệnh nhân ngộ độc cấp” với các mục tiêu sau: 1. Mô tả các đặc điểm và diễn biến của tăng áp lực thẩm thấu và khoảng trống áp lực thẩm thấu ở bệnh nhân ngộ độc cấp. 2. Xác định một số nguyên nhân ngộ độc cấp thường gây tăng áp lực thẩm thấu và khoảng trống áp lực thẩm thấu.