NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN VIÊM TAI GIỮA CẤP Ở TRẺ EM ≤ 3 TUỔI

Abstract

Viêm tai giữa (VTG) cấp mủ là tình trạng viêm cấp tính có mưng mủ ở niêm mạc, diễn biến cấp tính trong vòng 3 tuần, bệnh chủ yếu khu trú ở niêm mạc hòm nhĩ hoặc sào bào, sào đạo nhưng chưa gây tổn thương xương 1. Trên thế giới, VTG cấp chiếm tỉ lệ 10,85% tức là có 709 triệu ca mỗi năm với tỉ lệ 51% xảy ra ở trẻ em dưới 5 tuổi 2. VTG cấp vẫn còn là một vấn đề sức khỏe lớn, với 83% trẻ em từng mắc phải ít nhất 1 lần, và 46% từng mắc phải ít nhất 3 lần khi dưới 3 tuổi 3,4. Ở Anh, khoảng 30% trẻ em dưới 3 tuổi bị VTG cấp mỗi năm và 97% số đó phải dùng kháng sinh. Ở Mỹ, VTG cấp là nguyên nhân phổ biến nhất trong số phải điều trị kháng sinh ngoại trú5,6. Ở Việt Nam VTG cấp chiếm tỉ lệ 3-5% các bệnh lý ở trẻ em 7. Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp nhất là ở trẻ ≤ 3 tuổi do trẻ nhỏ vòi tai ngắn hơn, rộng hơn và nằm ngang hơn so với người lớn vì vậy các chất xuất tiết và vi khuẩn ở vùng mũi họng có thể vào tai giữa và gây viêm8. Trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh nên sức đề kháng yếu đặc biệt là các trẻ không được bú sữa mẹ, hoặc trẻ bị viêm mũi họng, viêm VA hay nôn trớ, dịch dạ dày, thức ăn và các chất tiết ở mũi họng trào vào tai giữa qua vòi nhĩ dễ gây nên VTG cấp9. Ngoài ra niêm mạc đường hô hấp trên của trẻ em trong đó bao gồm cả niêm mạc tai giữa rất nhạy cảm, dễ phản ứng tăng tiết dịch và phù nề vì vậy VTG cấp thường gặp nhất là sau viêm mũi họng cấp10. Nếu được phát hiện sớm, điều trị thích hợp trẻ sẽ khỏi trong vòng 2 tuần, màng tai liền tốt, không để lại di chứng. Ở những trẻ bị VTG cấp mủ nếu không được điều trị kịp thời và triệt để sẽ có thể bị tái đi, tái lại nhiều lần dẫn tới VTG mạn tính, VTG mạn tính nguy hiểm gây ra các biến chứng có thể nguy hiểm tới tính mạng bệnh nhân. Do VTG cấp mủ triệu chứng đôi khi không điển hình đặc biệt là ở trẻ nhỏ chưa biết nói, bệnh hay tái phát do các yếu tố liên quan tạo điều kiện thuận lợi, vì vậy đòi hỏi sự khám chữa bệnh tỉ mỉ để chẩn đoán và xác định các yếu tố liên quan nhằm phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm tránh biến chứng, hạn chế tái phát và giảm tỉ lệ dùng kháng sinh, tránh nguy cơ kháng kháng sinh. Điều kiện môi trường sống luôn thay đổi, do vậy cơ cấu, đặc điểm bệnh tật cũng thay đổi theo, để góp phần trong việc chẩn đoán sớm và nhận biết các yếu tố liên quan đến bệnh VTG cấp mủ ở trẻ nhỏ được tốt hơn, đặc biệt là lứa tuổi hay mắc (trẻ em ≤ 3 tuổi), chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và một số yếu tố liên quan Viêm tai giữa cấp mủ trẻ em ≤ 3 tuổi” với hai mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng VTG cấp mủ trẻ ≤ 3 tuổi 2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến VTG cấp mủ ở trẻ em ≤ 3 tuổi