NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH SIÊU ÂM GÂN ACHILLE Ở BỆNH NHÂN VIÊM KHỚP VẢY NẾN

Abstract

Viêm khớp vảy nến (VKVN) thuộc nhóm bệnh lý cột sống huyết thanh âm tính. Bệnh thường xảy ra ở những bệnh nhân vảy nến da và tăng dần theo thời gian kể từ khi được chẩn đoán vảy nến. Viêm khớp vảy nến là tình trạng viêm khớp mạn tính với các đợt tiến triển, nếu không được điều trị sớm và tích cực sẽ dẫn đến tổn thương khớp và tàn tật vĩnh viễn. Ngày nay, viêm khớp vảy nến được biết đến là một bệnh lý viêm hệ thống với các biến chứng tại khớp và ngoài khớp nghiêm trọng bao gồm cả những biến chứng về tim mạch, tương đương với bệnh viêm khớp dạng thấp1,2. Viêm khớp vảy nến chiếm tỷ lệ 0,05 – 0,25% dân số và 6 – 41% bệnh nhân vảy nến. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, hay gặp ở lứa tuổi từ 30 – 50 tuổi, tỷ lệ nam và nữ tương đương nhau3,4. Bệnh có xu hướng ngày càng gia tăng. Tại Olmsted, Minnesota, Hoa Kỳ tỷ lệ mắc bệnh tăng gấp khoảng 2,7 lần trong 3 thập kỷ từ năm 1970 đến năm 20005. Tại Đan Mạch, năm 2010 tỷ lệ mắc bệnh tăng gấp khoảng 3,7 lần so với năm 19976. Các biến chứng tổn thương khớp do VKVN gây ra không chỉ dẫn đến suy giảm chức năng khớp, làm tăng tỷ lệ tử vong mà còn gây tàn phế ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng làm việc và sinh hoạt của bệnh nhân7,8. Bên cạnh những tổn thương ở da, lâm sàng VKVN là sưng đau các khớp, cứng khớp, viêm điểm bám gân, bệnh kéo dài với mức độ tăng dần và gây biến dạng khớp từ 40 đến 60% các trường hợp9. Trong đó các tổn thương viêm điểm bám của gân cũng rất thường gặp, đặc biệt là tổn thương tại điểm bám gân Achille10. Do sự phá hủy khớp ở các bệnh nhân VKVN diễn ra nhanh chóng nên việc phát hiện và điều trị sớm nhằm ngăn chặn sự tiến triển của bệnh là rất quan trọng. Tổn thương điểm bám gân Achille là một triệu chứng dự báo sớm cho bệnh VKVN hình thành ở các bệnh nhân vảy nến da và có liên quan với mức độ hoạt động của bệnh11–13. Trong khi đó, theo nghiên cứu của Michelsen và cộng sự có khoảng 57,7% gân Achille bị tổn thương phát hiện được trên siêu âm nhưng không có biểu hiện trên lâm sàng ở bệnh nhân VKVN. Do đó chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng thì chúng ta dễ bỏ qua các tổn thương này14. Siêu âm, đặc biệt là siêu âm Doppler năng lượng càng tỏ rõ ưu thế trong phát hiện các tổn thương xương khớp, đặc biệt là ở những bệnh nhân không có biểu hiện lâm sàng. Trong bệnh vảy nến và viêm khớp vảy nến, siêu âm và siêu âm Doppler năng lượng có thể đánh giá chính xác mức độ tổn thương cũng như mức độ tăng sinh mạch máu quanh bao gân, nhờ đó giúp bác sỹ điều trị tiên lượng được mức độ hoạt động của bệnh15. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm hình ảnh siêu âm gân Achille ở bệnh nhân viêm khớp vảy nến” nhằm hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm hình ảnh siêu âm gân Achille ở bệnh nhân viêm khớp vảy nến. 2. Đánh giá mối tương quan giữa tổn thương gân Achille với đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm khớp vảy nến.