ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG GIẤC NGỦ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN TRÊN NGƯỜI BỆNH SAU PHẪU THUẬT CỘT SỐNG TẠI BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

Abstract

Chất lượng giấc ngủ là một nhu cầu sinh lý quan trọng và là một phần thiết yếu của chất lượng cuộc sống 1. Giấc ngủ là một yếu tố quan trọng quyết định sức khỏe vì nó liên quan mật thiết đến tỷ lệ tử vong và tỷ lệ mắc bệnh 2,3,4. Tỷ lệ mắc các vấn đề về giấc ngủ trong dân số nói chung dao động từ 6% đến 76,3% trên nhiều quốc gia 5,6. Mất ngủ cũng liên quan tới sự giảm tuổi thọ, tỷ lệ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, ung thư, tự tử cao hơn gấp hai lần ở người cao tuổi bị rối loạn giấc ngủ so với những người ngủ ngon 7,8. Đặc biệt với những thương tật vật lý, giấc ngủ không đủ làm gây thêm bệnh kết hợp và làm suy giảm sự hồi phục 9. Rối loạn giấc ngủ thường xảy ra ở người bệnh sau phẫu thuật, và sự rối loạn này gây ảnh hưởng không tích cực đến sự phục hồi sau phẫu thuật 10, đặc biệt là những phẫu thuật lớn, can thiệp xâm lấn nhiều như phẫu thuật cột sống. Những triệu chứng về mất ngủ người bệnh gặp phải như giảm thời gian ngủ, tăng số lần thức giấc, giảm chất lượng giấc ngủ và thường xuyên gặp ác mộng 11. Theo nghiên cứu của tác giả Ridha Dharmajaya và cộng sự năm 2017 tỷ lệ người bệnh có rối loạn giấc ngủ sau phẫu thuật cột sống là 16,7% 12. Nghiên cứu tại bệnh viện Việt Đức năm 2014 tỷ lệ này 70,6% người bệnh có chất lượng giấc ngủ kém sau phẫu thuật thoát vị cột sống 13, một nghiên cứu khác cũng thực hiện tại bệnh viện Việt Đức năm 2015 trên người bệnh có phẫu thuật vùng cột sống tỷ lệ người bệnh có rối loạn giấc ngủ sau phẫu thuật là 86,0% 14. Đối với người bệnh giấc ngủ vô cùng quan trọng, giấc ngủ có ảnh hưởng tích cực trong việc làm giảm đau, giảm căng thẳng lo âu, nâng cao thể trạng và thúc đẩy quá trình phục hồi sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên để người bệnh có được một giấc ngủ ngon và hiệu quả trong môi trường bệnh viện thì không hề đơn giản. Khi sinh hoạt và điều trị trong môi trường bệnh viện ngoài những tác động từ bệnh tật mắc phải họ phải đối mặt với những thay đổi cả về tâm lý, sinh lý và môi trường. Người bệnh nội trú thường gặp khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ và duy trì nó hoặc thường phàn nàn về việc tỉnh giấc sớm và không thể ngủ lại được 9,15. Hiện nay, ở trong nước có rất ít các nghiên cứu thể hiện tổng quát nhất về thực trạng chất lượng giấc ngủ trên bệnh nhân sau phẫu thuật cột sống. Nhằm đưa ra những thông tin ban đầu về chất lượng giấc ngủ và các yếu tố ảnh hưởng, tạo tiền đề cho việc đưa ra các biện pháp chăm sóc và nâng cao chất lượng giấc ngủ của bệnh nhân qua đó góp phần vào công tác điều trị, giảm thiểu gánh nặng về bệnh tật cho người bệnh chúng tôi thực hiện nghiên cứu: “Đánh giá tình trạng giấc ngủ và một số yếu tố liên quan trên người bệnh sau phẫu thuật cột sống tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội” với hai mục tiêu: 1. Mô tả tình trạng giấc ngủ của người bệnh sau phẫu thuật cột sống tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội từ tháng 8 đến tháng 12 năm 2019. 2. Mô tả một số yếu tố liên quan đến tình trạng giấc ngủ của người bệnh sau phẫu thuật cột sống tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.