NGHIÊN CỨU TÍNH AN TOÀN VÀ TÁC DỤNG CỦA VIÊN HOÀN CỨNG LIPID AT TRÊN BỆNH NHÂN RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA LIPID MÁU

Abstract

Rối loạn lipid máu (RLLPM) là tình trạng mất cân bằng, tăng hoặc giảm một hoặc nhiều thành phần của lipoprotein trong máu. RLLPM đã được chứng minh là một yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh tim mạch như bệnh mạch vành (BMV), nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não vì nó khởi đầu cho quá trình hình thành và phát triển của xơ vữa động mạch (XVĐM) làm lòng mạch hẹp dần hoặc tắc hoàn toàn1, 2. Các bệnh lý XVĐM là nguyên nhân gây tử vong chính ở các nước phát triển. Tỷ lệ tử vong do các dạng bệnh lý này cũng đang tăng lên tại các nước đang phát triển. Theo Tổ chức Y tế Thế giới về số người tử vong do BMV của Việt Nam là 66.179 người mỗi năm, khoảng 300 người tử vong mỗi ngày vào năm 2010. Theo đà phát triển của kinh tế cùng lối sống của cộng đồng thì con số này sẽ tăng không ngừng2. Y học hiện đại (YHHĐ) đã nghiên cứu và tìm ra nhiều nhóm thuốc điều chỉnh RLLPM có hiệu quả cao giúp ngăn ngừa bệnh lý tim mạch, viêm tụy cấp bao gồm: Nhóm statin (Atorvastatin, rosuvastatin, simvastatin...), nhóm fibrat (bezafibrat, fenofibrat, gemgibrozil...), nhóm ức chế sự hấp thu cholesterol (ezetimibe), nhóm resin gắn acid mật (Cholestyramin, Colestipol, Colesevelam), nhóm nicotinic acid (niacin), tuy nhiên các nhóm thuốc kể trên có thể đem lại tác dụng phụ không mong muốn như đau đầu, nổi mẩn ngứa, tổn thương cơ, rối loạn tiêu hóa, tăng các chỉ số chức năng gan2, 3, 4. Y học cổ truyền (YHCT) không có tên bệnh RLLPM nhưng căn cứ vào biểu hiện lâm sàng của bệnh mà quy vào phạm vi các chứng “đàm thấp”, “huyễn vựng”, “hung tý”, “đàm trọc”5. Do rối loạn vận hóa thủy dịch của cơ thể từ đó sinh ra sản phẩm bệnh lý là đàm thấp ứ đọng lại ở kinh lạc, tạng phủ mà gây bệnh1. Tại Việt Nam, đã có nhiều nghiên cứu chứng tỏ được hiệu quả điều trị RLLPM của bài thuốc và dược liệu, gần đây như: “Cao lỏng Đại an”, “Viên Thanh não I”, “Giáng chỉ tiêu khát linh”, “Cốm tan Tiêu phì linh”, “Nấm Hồng chi Đà lạt”6, 7, 8, 9, 10. Việc điều trị RLLPM bằng thuốc y học cổ truyền ngày càng được ứng dụng rộng rãi vì ít tác dụng phụ có thể sử dụng lâu dài. Bài thuốc “Điều đàm thang” có xuất xứ từ “Tế sinh phương” gia thêm các vị Sơn tra, Trạch tả, Hà thủ ô đỏ, Đan sâm, Sài hồ và Đương quy, bài thuốc đã được sử dụng dưới dạng thuốc sắc điều trị RLLPM tại Bệnh viện YHCT Đà Nẵng đạt hiệu quả cao. Để thuận tiện khi sử dụng cho bệnh nhân, Bệnh viện YHCT Đà Nẵng đã bào chế viên hoàn cứng “Lipid AT” và tiến hành đề tài: “Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của viên hoàn cứng Lipid AT trên bệnh nhân rối loạn chuyển hóa lipid máu” với hai mục tiêu sau: 1. Nghiên cứu độc tính cấp và bán trường diễn của viên hoàn cứng “Lipid AT” trên động vật thực nghiệm. 2. Đánh giá tác dụng của viên hoàn cứng “Lipid AT” trên bệnh nhân rối loạn chuyển hóa lipid máu.