KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ TUYẾN TIỀN LIỆT DI CĂN NHẠY CẮT TINH HOÀN BẰNG LIỆU PHÁP TRIỆT ANDROGEN KẾT HỢP DOCETAXEL

Abstract

Ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới. Theo GLOBOCAN, năm 2022 trên thế giới ước tính có khoảng 1 466 680 trường hợp ung thư tuyến tiền liệt mới chẩn đoán, đứng hàng thứ tư về tỷ lệ mới mắc, 396 792 trường hợp tử vong, đứng hàng thứ tám về tỷ lệ tử vong trong các bệnh ung thư. Tại Việt Nam năm 2022 có khoảng 5 875 trường hợp mới chẩn đoán, đứng hàng thứ bảy về tỷ lệ mới mắc, 2 800 trường hợp tử vong, đứng hàng thứ chín về tử vong ở cả hai giới 1,2. Theo dữ liệu trên thế giới tại thời điểm chẩn đoán, 78% bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt được chẩn đoán ở giai đoạn tại chỗ, 12% có di căn hạch vùng và 5% có di căn xa, 5% chưa xác định giai đoạn 3. Tại Việt Nam theo Ngô Xuân Thái, Nguyễn Ngọc Hà cho thấy tỷ lệ di căn xa tại thời điểm chẩn đoán là 62,9% 4. Theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị của NCCN 2025, ung thư tuyến tiền liệt di căn nhạy cắt tinh hoàn (mCSPC) được định nghĩa là khi bệnh nhân mới được chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt di căn và chưa từng điều trị liệu pháp triệt androgen (ADT) hoặc bệnh nhân đã từng được chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn khu trú, đã từng điều trị liệu pháp triệt androgen với vai trò bổ trợ hoặc tân bổ trợ và đã hồi phục chức năng tinh hoàn tại thời điểm bệnh tái phát di căn 5. Có nhiều phương pháp điều trị UTTTL như phẫu thuật, xạ trị, nội tiết, hóa trị và miễn dịch phụ thuộc và giai đoạn bệnh, yếu tố nguy cơ và ước tính sống thêm của bệnh nhân. Với UTTTL giai đoạn di căn nhạy cắt tinh hoàn, docetaxel đã được chứng minh hiệu quả qua các thử nghiệm pha III: Thử nghiệm CHAARTED năm 2015 trên 790 bệnh nhân, 6 chu kỳ ADT kết hợp docetaxel so với ADT đơn thuần, lợi ích ưu thế ở nhóm có docetaxel trên sống thêm toàn bộ ở nhóm di căn thể tích lớn, HR 0,6, p<0,001 6; Thử nghiệm STAMPEDE năm 2019 trên 1084 bệnh nhân, ADT kết hợp 6 chu kỳ docetaxel–prednisolone so với ADT đơn thuần, lợi ích ưu thế ở nhóm có docetaxel bất kể thể tích di căn lớn hay nhỏ, HR 0,81; p=0,003 7, và thử nghiệm GETUG-AFU 15 trên 385 bệnh nhân, ADT kết hợp 9 chu kỳ docetaxel so với ADT đơn thuần, nhóm có docetaxel có cải thiện sống thêm bệnh không tiến triển ở phân nhóm di căn thể tích lớn, p<0,001, nhưng không chứng minh được lợi ích trên sống thêm toàn bộ 8. Phân tích gộp từ dữ liệu ba thử nghiệm trên cho thấy ADT kết hợp docetaxel cải thiện sống thêm toàn bộ bất kể thể tích di căn nhỏ hay lớn 9. Từ những kết quả nghiên cứu trên, ADT kết hợp docetaxel đã được công nhận là một lựa chọn điều trị chuẩn cho ung thư tuyến tiền liệt di căn nhạy cắt tinh hoàn và đưa vào các guideline điều trị Hiệp Hội Ung Thư Châu Âu 2023 (ESMO), Mạng Lưới Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ 2022 (NCCN) 10,11. Ngoài docetaxel có các thuốc nội tiết mới (abirateron, apalutamide, enzalutamide) hoặc phác đồ bộ 3 gồm ADT, docetaxel và abirateron cũng là các phương án điều trị hiệu quả cho ung thư tuyến tiền liệt di căn nhạy cắt tinh hoàn, tuy nhiên do đặc điểm về tình hình kinh tế - xã hội ở Việt Nam, phần lớn bệnh nhân không đủ kinh phí chi trả điều trị các thuốc nội tiết thế hệ mới, ADT kết hợp docetaxel vẫn là lựa chọn điều trị phổ biến cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt di căn nhạy cắt tinh hoàn. Docetaxel kết hợp liệu pháp triệt androgen đã được sử dụng ở nhiều trung tâm điều trị ung thư ở Việt Nam tuy nhiên hiện nay còn rất ít thông báo về hiệu quả của phác đồ này. Do vậy chúng tôi thực hiện đề tài này với hai mục tiêu: 1. Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt di căn nhạy cắt tinh hoàn được điều trị bằng liệu pháp triệt androgen kết hợp docetaxel. 2. Đánh giá kết quả điều trị của nhóm bệnh nhân nghiên cứu.