NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ HỌC LÂM SÀNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN TỬ VONG CỦA VIÊM PHỔI DO KLEBSIELLA PNEUMONIAE KHÁNG CARBAPENEM Ở TRẺ SƠ SINH

Abstract

Viêm phổi là một bệnh nhiễm khuẩn thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới đặc biệt là ở các nước đang phát triển [1]. Ước tính có gần 1,2 triệu trẻ em dưới 5 tuổi chết trong năm 2011 do viêm phổi và hầu hết các trường hợp tử vong này xảy ra ở các nước đang phát triển [2]. Trong đó, viêm phổi sơ sinh (VPSS) chiếm gần một nửa tử vong do viêm phổi nói chung và là một trong những nguyên nhân gây tử vong cao nhất trong giai đoạn chu sinh [3]. Người ta ước tính rằng hàng năm trên thế giới có khoảng từ 750.000 đến 1,2 triệu trẻ sơ sinh tử vong do viêm phổi [4]. Viêm phổi sơ sinh có những đặc điểm khác biệt với trẻ lớn như: triệu chứng lâm sàng thường không điển hình do đặc điểm giải phẫu, chức năng sinh lý hô hấp và chức năng trao đổi khí chưa hoàn thiện, đặc biệt là hệ thống miễn dịch chưa phát triển đầy đủ như thiếu hụt các kháng thể đặc hiệu IgM, IgA trong dịch tiết của niêm mạc đường hô hấp làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn nhất là với vi khuẩn gram âm [5]. Vi khuẩn gram âm là nguyên nhân chủ yếu gây ra viêm phổi ở trẻ sơ sinh. Trong đó K. pneumoniae là một trong những căn nguyên quan trọng của nhiễm khuẩn ở trẻ sơ sinh nằm điều trị tại bệnh viện với tỷ lệ tử vong thay đổi từ 18- 68% [6]. Klebsiella pneumoniae là một vi khuẩn gram âm thuộc họ vi khuẩn đường ruột. Vi khuẩn này có khả năng kháng kháng sinh ngày một tăng cao. Đối với các kháng sinh thông thường như Ampicilline và Cephalosporin, tỷ lệ kháng lên tới 97,8% và 91,7%, tỷ lệ kháng với nhóm carbapenem (imipenem) là 21,5% năm 2003 lên tới 66,7% năm 2016 [7], [8]. K. pneumoniae kháng carbapenem được phát hiện ở Mỹ từ năm 1996 và sau đó lan rộng có tính toàn cầu. Nhiễm trùng do K. pneumoniae kháng carbapenem bùng phát trong vòng 1 thập kỷ gần đây với tỷ lệ tử vong rất cao vì chưa có sự lựa chọn kháng sinh thích hợp [9], [10]. Hiện nay thường phải kết hợp 3 thuốc là colistin, fosfomycin và tigecycline để điều trị những bệnh nhân nhiễm Klebsiella pneumoniae kháng carbapenem [11]. Ngày nay tình hình viêm phổi sơ sinh do K. pneumoniae kháng carbapenem ngày càng gia tăng là một thách thức lớn trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, tại Việt Nam chưa có nghiên cứu chuyên sâu nào về viêm phổi do K. pneumoniae kháng carbapenem ở trẻ sơ sinh. Vậy câu hỏi được đặt ra là đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của viêm phổi do Klebsiella pneumoniae kháng carbapenem ở trẻ sơ sinh có đặc điểm gì nổi bật? Có những yếu tố nào liên quan với tỷ lệ tử vong của viêm phổi do Klebsiella pneumoniae kháng carbapenem ở trẻ sơ sinh? Nhằm góp phần chẩn đoán sớm và nâng cao hiệu quả điều trị bệnh viêm phổi do K. pneumoniae kháng carbapenem ở trẻ sơ sinh tại Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học lâm sàng và một số yếu tố liên quan đến tử vong của viêm phổi do Klebsiella pneumoniae kháng carbapenem ở trẻ sơ sinh” nhằm các mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng,cận lâm sàng của viêm phổi do Klebsiella pneumoniae kháng carbapenem ở trẻ sơ sinh. 2. Nhận xét một số yếu tố liên quan đến tử vong của viêm phổi do Klebsiella pneumoniae kháng carbapenem.