Thực trạng tuân thủ điều trị ARV ở trẻ vị thành niên nhiễm HIV tại 5 bệnh viện năm 2020-2021

Abstract

Đặt vấn đề: Hơn 40 năm kể từ khi được ghi nhận lần đầu tiên năm 1981, đến nay dịch HIV/AIDS vẫn đang là một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm, nhất là đối với trẻ em và trẻ vị thành niên (VTN). Điều trị thuốc ARV là quá trình liên tục, suốt đời trong đó tuân thủ điều trị tốt là yếu tố quan trọng nhằm đạt được hiệu quả điều trị. Mặc dù vậy do nhiều yếu tố khách quan cũng như chủ quan mà người bệnh không tuân thủ điều trị tốt. Năm 2019 dịch COVID-19 bùng nổ trên toàn thế giới đã gây ra nhiều thách thức trong tuân thủ điều trị ARV ở trẻ VTN. Mục tiêu: Mô tả việc tuân thủ điều trị ARV của trẻ VTN 10-15 tuổi nhiễm HIV đang điều trị ngoại trú tại 5 bệnh viện trên toàn quốc trong giai đoạn dịch COVID-19 năm 2020-2021. Phương pháp và đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu theo dõi dọc. Trẻ VTN nhiễm HIV độ tuổi 10-15 đang được quản lý điều trị thuốc kháng vi rút tại phòng khám ngoại trú thuộc 5 bệnh viện trên toàn quốc, thời gian từ tháng 05/2020 đến tháng 10/2021. Kết quả: Theo phân loại của BYT tỷ lệ trẻ VTN tuân thủ điều trị tốt là 82,7%, tỷ lệ trẻ VTN tuân thủ điều trị không tốt là 17,3%. Nguyên nhân tuân thủ điều trị chưa tốt bao gồm: : 64,8% do tái khám muộn, 35,2% do bỏ liều và 9,3% do thiếu thuốc tại thời điểm tái khám. Trẻ bắt đầu uống ARV muộn, sau 5 tuổi có khả năng TTĐT chưa tốt cao hơn so với trẻ bắt đầu điều trị sớm trước 1 tuổi với OR=2,43 (95%CI: 1,02 - 5,81). Trẻ chỉ uống thuốc ARV một lần trong ngày có khả năng TTĐT chưa tốt cao hơn so với trẻ uống 2 lần/ngày với OR=2,58 lần (95%CI: 1,71-4,73). Trẻ báo cáo gặp khó khăn khi uống thuốc có khả năng TTĐT chưa tốt cao hơn so với trẻ không gặp khó khăn khi uống thuốc ARV với OR=11,72 lần (95%CI: 5,73-23,97).