Đánh giá kết quả của biện pháp rút ống nội khí quản ở bệnh nhân đang được điều trị VA-ECMO

Abstract

Trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (tên tiếng anh: Extracorporeal membrane oxygenation (ECMO)) được định nghĩa là một phương pháp sử dụng vòng tuần hoàn ngoài cơ thể có khả năng lấy máu từ các tĩnh mạch lớn thông qua một bơm li tâm để đưa máu đến một màng trao đổi oxy, máu sau khi trao đổi oxy sẽ được trả về cơ thể để hỗ trợ cuộc sống tạm thời cho bệnh nhân bị suy tuần hoàn, suy hô hấp hoặc cả hai 1 Phương pháp trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (ECMO) là kỹ thuật can thiệp cao nhất trong hồi sức bệnh nhân suy tuần hoàn hoặc suy hô hấp nặng không đáp ứng với phương pháp điều trị truyền thống. Tại Việt Nam, kỹ thuật ECMO đã được áp dụng ngày càng rộng rãi và đã giúp cứu sống rất nhiều bệnh nhân nặng với tỷ lệ thành công ngày càng cao. Tỷ lệ sống sót khi thực hiện ECMO tĩnh mạch - tĩnh mạch (VV-ECMO) đối với nhóm suy hô hấp cấp là 55.5% 2, thực hiện ECMO tĩnh mạch - động mạch (VA-ECMO) với nhóm suy tuần hoàn do viêm cơ tim cấp là 63.8%.3 Trong giai đoàn đầu khi thực hiện kỹ thuật ECMO, quan điểm máy ECMO sẽ thay thế gần như hoàn toàn chức năng của hệ thống hô hấp và tuần hoàn, nên tất cả bệnh nhân đều được an thần và thở máy để tim và phổi được nghỉ ngơi trong thời gian chạy ECMO 4. Tuy nhiên, việc để bệnh nhân an thần và thở máy sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện, đặc biệt là viêm phổi liên quan thở máy, và là nguyên nhân hàng đầu làm tăng tỷ lệ tử vong cho các bệnh nhân nằm hồi sức lên rất nhiều5. Năm 2011, Tổ chức ELSO (The Extracorporeal Life Support Organization) đã nghiên cứu dữ liệu ECMO ở cấp quốc tế và báo cáo tỷ lệ nhiễm trùng ECMO ở người lớn là 30,6 % 6. Một nghiên cứu mới nhất tại Bệnh viện Bạch Mai thấy rằng tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện ở nhóm can thiệp ECMO là 43,02 %, viêm phổi liên quan đến thở máy (27,32 %) là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm khuẩn bệnh viện. 7 Việc để bệnh nhân tỉnh, rút ống nội khí quản, bỏ thở máy là một trong những bước quan trọng để dự phòng giảm nguy cơ gây viêm phổi thở máy đã được áp dụng trên thế giới và mang lại hiệu quả cao 8. Trong những năm gần đây, Bệnh viện Bạch Mai cũng đã bắt đầu áp dụng phương thức này để nâng cao chất lượng điều trị bệnh nhân ECMO nhưng chưa có nghiên cứu nào chứng minh hiệu quả này tại Việt Nam. Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu: “Đánh giá kết quả của biện pháp rút ống nội khí quản ở bệnh nhân đang được điều trị VA-ECMO” với 2 mục tiêu: Mục tiêu 1: Đánh giá kết quả của biện pháp rút ống nội khí quản cho bệnh nhân trong quá trình điều trị VA-ECMO tại Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai. Mục tiêu 2: Mô tả các biến cố ở bệnh nhân VA-ECMO sau rút ống nội khí quản.