“Đặc điểm lâm sàng, hình ảnh chụp cắt lớp vi tính 768 dãy và một số yếu tố liên quan của nhồi máu não cấp tính do xơ vữa động mạch lớn nội sọ”

Abstract

Cơ sở: Đột quỵ nhồi máu não là một bệnh lý phổ biến trên thế giới, nhồi máu não do hẹp tắc động mạch nội sọ là loại nhồi máu phổ biến ở Châu Á Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 83 bệnh nhân nhồi máu não cấp tính do hẹp tắc động mạch nội sọ được đánh giá qua các chỉ số đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học bằng CTA 768 dãy và một số yếu tố liên quan.Kết quả: Tuổi trung bình của mẫu nghiên cứu là 67.20±11.28tuổi, nam giới chiếm ưu thế với 71,1 %; Béo phì có tỷ lệ thấp, chiếm 8,4%. Số các BN NMN biết rõ thời điểm khởi phát chiếm 73,5%; 26,5% BN NMN cấp do xơ vữa ĐM lớn nội sọ không xác định được chính xác thời điểm khởi phát; NMN do xơ vữa ĐM lớn nội sọ gây ra nhiều triệu chứng lâm sàng khác nhau, 100% các trường hợp có tính chất khởi phát đột ngột; ba dấu – chứng thường gặp trong mẫu nghiên cứu là liệt nửa người 97,59 %, liệt mặt 96,38%, rối loạn cảm giác 84,34% và có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê khi so sánh các dấu - chứng của NMN gây ra ở khu vực tuần hoàn não trước và sau. Điểm NIHSS trung bình lúc nhập viện là 12,25±4,89, điểm NIHSS trung bình khi NMN xảy ra ở tuần hoàn não trước là 12,52±4,46; ở tuần hoàn não sau là 11,24 ± 6,35; Điểm NIHSS trung bình khi tổn thương bán cầu não trái là 11,61±4.33; tổn thương bán cầu não phải là 13,13 ± 5,23; Không thấy sự khác biệt về điểm NIHSS trung bình giữa NMN ở tuần hoàn trước và tuần hoàn sau, giữa tổn thương NMN ở bán cầu não phải và bán cầu não trái. NMN do xơ vữa ĐM lớn nội sọ xảy ra ở khu vực tuần hoàn trước nhiều gấp 4 lần so với khu vực tuần hoàn sau (79,5% so với 20,5%). Hình ảnh tổn thương nhu mô não hay gặp nhất trong mẫu nghiên cứu là giảm tỷ trọng nhu mô não theo vùng cấp máu của ĐM; Tỷ lệ NMN lớn khi đánh giá bằng thang ASPECT hoặc Pc ASPECT là 41%. ĐM não giữa đoạn M1 và M2 là hai đoạn mạch hay xảy ra hẹp/ tắc nhất(55,4% và 15,7%); Tắc hoàn toàn ĐM nội sọ chiếm 38,6%; hẹp nặng chiếm 27,7%; hẹp trung bình chiếm 33,7%; Đa số tổn thương hẹp/ tắc ĐM lớn nội sọ có ở ở hai ĐM trở lên, chiếm 71,1%, hẹp/ tắc một ĐM lớn nội sọ đơn độc chiếm 28,9%. NMN do xơ vữa ĐM lớn nội sọ chủ yếu gặp ở nam giới, chiếm 71,08%. Đa số các BN là người cao tuổi (78,3%). Tuổi trung bình của nhóm BN NMN do xơ vữa ĐM lớn nội sọ là 67.20±11.28; Nữ giới có độ tuổi trung bình là 73,13±8,28 cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nam giới (64,80±11,50), với p<0,001; Phân chia theo các nhóm tuổi ở hai giới, thấy đa số các BN nam thuộc nhóm từ 60-69 tuổi, chiếm 39%; Đa số các BN nữ thuộc nhóm từ 70 tuổi trở lên, chiếm 62,5%. Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về phân bố nhóm tuổi theo giới tính, với p<0,05. Tăng HA là yếu tố liên quan hay gặp nhất ở BN NMN cấp do xơ vữa ĐM lớn nội sọ, chiếm tỷ lệ 85,6%; Tiền sử ĐTĐ chiếm 38,55%, định lượng HbA1C được thực hiện ở 37 BN, sử dụng điểm cắt ở mức 6,5; thấy đa số các trường hợp NMN có mức HbA1C trên 6,5, chiếm 83,3%. HDL – C trung bình là 1,10±0,24; Số BN NMN do xơ vữa ĐM lớn nội sọ có mức HDL – C ở mức bình thường là 53%; số bệnh nhân có mức HDL – C thấp là 41%; tỷ lệ LDL – C cao và rất cao trong mẫu nghiên cứu là 37,3% và 13,3%. Tiền sử CTTMN gặp ở 31,3% số BN NMN do xơ vữa ĐM lớn nội sọ. Nghiện thuốc lá và nghiện rượu gặp ở 67,5% và 21,7% số BN, tất cả các BN nghiện thuốc lá và nghiện rượu đều là nam giới.