ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA KỸ THUẬT NHUỘM HÓA MÔ MIỄN DỊCH HER-2 TRONG UNG THƯ VÚ BẰNG PHƯƠNG PHÁP THỦ CÔNG SO VỚI BẰNG MÁY

Abstract

Ung thư vú (UTV) là một trong những loại ung thư thường gặp nhất và gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ trên thế giới cũng như tại Việt Nam.1 Năm 2018, trên thế giới có khoảng 2,1 triệu ca mắc mới ung thư vú với 627 nghìn ca tử vong. Tại Việt Nam, ước tính năm 2018 có 15.229 ca mới mắc, 6.103 ca tử vong và khoảng 42.188 người đang sống chung với căn bệnh này.2 Ung thư vú có thể sàng lọc, phát hiện sớm và tiên lượng điều trị tốt nếu được chẩn đoán sớm. Các yếu tố tiên lượng bao gồm: yếu tố kinh điển (kích thước u, typ mô học, độ mô học, tình trạng hạch,…), yếu tố sinh học phân tử (thụ thể nội tiết estrogen–ER, thụ thể progesterone–PR, mức độ nhân chia–Ki67, protein p53, thụ thể của yếu tố phát triển biểu mô 2 (Her-2/neu hay Her-2).3 Sự bộc lộ hay khuếch đại Her-2 có ý nghĩa quan trọng trong tiên lượng và điều trị, đặc biệt là điều trị đích.4 Sự biểu hiện quá mức của thụ thể Her-2 là yếu tố tiên lượng cho cả các trường hợp đã di căn hoặc chưa, tiên đoán đáp ứng hóa trị liệu và không đáp ứng nội tiết và là chỉ định cho điều trị kháng thể đơn dòng trastuzumab.5,6 Vì vậy, xét nghiệm Her-2 có vai trò quan trọng, đem lại cho BN UTV cơ hội trong điều trị đích. Có nhiều phương pháp để xác định tình trạng Her-2. Các kỹ thuật như Southern Blot, xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết men, PCR ngày càng ít được sử dụng do cần mô tươi, có thể cho kết quả không chính xác.7,8 Hai phương pháp đang được ưu tiên sử dụng là hóa mô miễn dịch (HMMD) và các kỹ thuật lai tại chỗ (In Situ Hybridization-ISH).9 Trong đó HMMD được sử dụng nhiều hơn do dễ thực hiện, rẻ hơn, có thể tự động hóa và lưu trữ trong thời gian dài.3 Tại Việt Nam đã ứng dụng kỹ thuật HMMD từ năm 1995.10 Đầu tiên, các cơ sở GPB trên toàn quốc đều áp dụng nhuộm HMMD thủ công. Đến đầu năm 2013, một số cơ sở GPB đã đưa máy nhuộm HMMD tự động vào sử dụng như bệnh viện K, Bạch Mai, Việt Đức,…11 Song hiện nay còn nhiều cơ sở vẫn đang nhuộm HMMD thủ công, chưa thể thay thế bằng máy do chi phí đầu tư cao. Trên thực tế khi thực hiện kỹ thuật HMMD đánh giá Her-2, đã ghi nhận trường hợp có sự không tương đồng mức độ biểu hiện Her-2 khi nhuộm thủ công và nhuộm máy. Do vậy, cần thực hiện nghiên cứu nhằm so sánh chất lượng của tiêu bản, hiệu quả của nhuộm HMMD thủ công so với nhuộm máy đặc biệt trong đánh giá Her-2, từ đó đưa ra các khuyến cáo cho các cơ sở nhuộm thủ công nhằm nâng cao chất lượng nhuộm, hạn chế ảnh hưởng của yếu tố con người, môi trường lên quá trình nhuộm. Góp phần giải quyết vấn đề trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Đánh giá hiệu quả của kỹ thuật nhuộm hóa mô miễn dịch Her-2 trong ung thư vú bằng phương pháp thủ công so với bằng máy” với hai mục tiêu: 1. Xác định tỷ lệ và so sánh mức độ biểu hiện của Her-2 bằng hai phương pháp nhuộm HMMD thủ công và bằng máy. 2. Đánh giá hiệu quả của hai phương pháp nhuộm trên một số phương diện kết quả, chất lượng tiêu bản, chi phí.