ẢNH HƯỞNG CỦA CRILIN T LÊN SỰ BIỂU LỘ MỘT SỐ GEN SINH UNG THƯ VÀ GEN ỨC CHẾ UNG THƯ IN VITRO

Abstract

Ung thư là một bệnh lý nguy hiểm, được dự đoán sẽ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và là rào cản quan trọng nhất đối với việc tăng tuổi thọ ở mọi quốc gia trên thế giới trong thế kỷ 21. Theo GLOBOCAN năm 2020, hàng năm có khoảng 19,3 triệu trường hợp mới mắc bệnh ung thư và gần 10 triệu ca tử vong do ung thư trên toàn thế giới. Trong đó ung thư phổi là loại ung thư được chẩn đoán phổ biến nhất (11,4 % trong tổng số các trường hợp ung thư) và nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư (18 % tổng số ca tử vong do ung thư).1 Cho đến nay, phương pháp điều trị chủ yếu cho loại bệnh này là phẫu thuật, xạ trị và hóa trị liệu, tuy nhiên, hiệu quả của chúng cũng có nhiều hạn chế vì điều trị ở giai đoạn muộn cũng như một số tác dụng phụ. Theo Zappa C. và cs. (2016) hơn một nửa bệnh nhân ung thư phổi tử vong trong năm đầu sau khi được chẩn đoán và tỷ lệ sống 5 năm dưới 18%.2 Do đó, việc nghiên cứu tìm ra phương pháp trị liệu mới là một hướng quan trọng, nhằm nâng cao chất lượng và thời gian sống cho bệnh nhân. Từ năm 1990, Nguyễn Thị Ngọc Trâm đã phát hiện một mẫu cây chứa nhiều hợp chất hoá học khác với các mẫu còn lại cùng thuộc loài Crinum latifolium L trong quần thể Crinum ở Việt Nam và chọn giống dựa trên kết quả nghiên cứu gen (DNA), cây này được đặt tên là Trinh nữ Crila Crinum latifolium L. var. crilae Tram & Khanh, var. n. Hiện nay, người ta đã phát hiện có khoảng 130 loài khác nhau phân bố ở vùng nhiệt đới với hơn 150 alkaloid được chiết tách từ loài cây này.3 Kết quả của chùm các công trình nghiên cứu in vivo và in vitro của các tác giả đã chứng minh một số phân đoạn alcaloid và phân đoạn flavonoid được chiết xuất từ cây là có tác dụng 2 chống oxy hóa và tăng cường miễn dịch chống khối u gián tiếp hay có tác dụng gây độc tế bào ung thư trực tiếp. Viên nang Crilin T, là một sản phẩm của cây Trinh nữ Crila có chứa các alcaloid và các flavonoid. Crilin T có tác dụng tăng cường chức năng miễn dịch chuyên nhiệm chống ung thư 4 và cũng làm tăng chế tiết các cytokin IL-2 và TNFα in vitro.5 Ngoài những tác dụng của Crilin T đã được nghiên cứu, chúng tôi tìm hiểu sự ảnh hưởng của Crilin T lên sự biểu lộ gen của một số gen sinh ung thư và ức chế ung thư trên dòng tế bào ung thư phổi biểu mô tuyến nuôi cấy nhằm các mục tiêu: 1. Đánh giá sự thay đổi hình thái, số lượng của tế bào dòng ung thư phổi A549 với nồng độ Crilin T và thời điểm khác khau. 2. Xác định sự biểu lộ mRNA của các gen Bcl-2, Bcl-xl, và Bak ở tế bào dòng ung thư phổi A549 với nồng độ Crilin T và thời điểm khác nhau .