ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ UNG THƯ ĐƯỜNG BÀI XUẤT TIẾT NIỆU TRÊN TẠI BỆNH VIỆN BẠCH MAI

Abstract

Ung thư đường bài xuất (UTĐBX) tiết niệu trên, danh pháp quốc tế là Upper Tract Urothelial Carcinoma, là những khối u ác tính, phát triển từ tế bào niêm mạc các đài thận, bể thận và niệu quản. Về mặt nguồn gốc bào thai và tế bào học, các khối u này giống với ung thư biểu mô của bàng quang và niệu đạo1. Đây là một bệnh hiếm gặp, chỉ chiếm từ 5 – 10% ung thư biểu mô của toàn bộ đường tiết niệu (đài thận, bể thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo), với tần xuất mắc khoảng 1 – 2 trường hợp/100.000 người2. Bệnh thường gặp ở lứa tuổi từ 50 – 70 tuổi, nam mắc bệnh nhiều hơn nữ (tỷ lệ nam/nữ = 3/1)2. Nguyên nhân của bệnh chưa thực sự rõ ràng, nhưng nhiều yếu tố nguy cơ được đề cập đến là do môi trường sống như nghiện thuốc lá, thuốc nhuộm công nghiệp, hay các hội chứng khối u di truyền1,2. Bệnh nhân mắc ung thư đường bài xuất tiết niệu trên có triệu chứng mơ hồ, không đặc hiệu, xuất hiện bất thường, nên được phát hiện và chẩn đoán muộn3. Tính chất ác tính của khối u thể hiện ở các điểm: dễ lan rộng ra xung quanh, dễ phát sinh ra toàn bộ đường tiết niệu và dễ tái phát2,3. Hiện nay trên thế giới đã có rất nhiều tiến bộ góp phần chẩn đoán sớm bệnh và giai đoạn bệnh. Xét nghiệm nước tiểu tìm tế bào ung thư có độ nhậy từ 70 – 80% với các ung thư có độ mô học cao (G2, G3)4. Thêm đó, nhiều phương tiện chẩn đoán hiện đại được áp dụng: chụp cắt lớp vi tính đa dãy, chụp cộng hưởng từ và nội soi niệu quản ống mềm kết hợp sinh thiết, bệnh được chẩn đoán ngày càng sớm và nhiều: 60% các trường hợp ở giai đoạn khư trú, 30% ở giai đoạn xâm lấn tại chỗ và 10% ở giai đoạn di căn5,6. Trước đây, bệnh nhân được chẩn đoán muộn, do đó kết quả điều trị phẫu thuật thường thấp, thời gian sống thêm sau phẫu thuật của bệnh nhân thường ngắn hoặc không có khả năng phẫu thuật nữa. Có nhiều phương pháp điều trị áp dụng cho ung thư đường bài xuất tiết niệu trên, trong đó điều trị ngoại khoa vẫn giữ vai trò chủ đạo7,8. Ngoài những phương pháp mổ mở hoặc mổ bằng nội soi để cắt toàn bộ thận, niệu quản và tổ chức bàng quang xung quanh niệu quản, người ta còn áp dụng phẫu thuật bảo tồn cho những bệnh nhân được chẩn đoán sớm, ung thư còn khư trú tại chỗ hoặc còn một thận duy nhất8. Tiên lượng sống thêm 5 năm phụ thuộc vào giai đoạn chẩn đoán khi bắt đầu điều trị: 70% cho những trường hợp ung thư còn khư trú, 20% cho những trường hợp xâm lấn tại chỗ, 10% cho các trường hợp có khối ung thư di căn3. Từ nhiều năm qua tại Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận phẫu thuật điều trị cho nhiều trường hợp UTĐBX tiết niệu trên và đem lại nhiều kết quả khả quan. Tuy nhiên chưa có nhiều nghiên cứu nào đánh giá kết quả phẫu thuật điều trị trong điều trị UTĐBX tiết niệu trên tại Bệnh viện Bạch Mai. Vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu: “Đánh giá kết quả phẫu thuật điều trị ung thư đường bài xuất tiết niệu trên tại bệnh viện Bạch Mai” với 2 mục tiêu chính sau: 1. Nhận xét đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân ung thư đường bài xuất tiết niệu trên được phẫu thuật điều trị tại bệnh viện Bạch Mai. 2. Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật điều trị ung thư đường bài xuất tiết niệu trên tại bệnh viện Bạch Mai giai đoạn 2015 – 2019.