NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪ 3.0 TESLA TRONG CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH UNG THƯ TUYẾN TIỀN LIỆT

Abstract

Ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) là một ung thư thường gặp ở nam giới. Trên thế giới, bệnh đứng hàng thứ 6 năm 2018 về tỉ lệ tử vong với khoảng 350.000 người/ năm1. Ở Việt Nam, UTTTL là một trong 10 loại ung thư thường gặp, mỗi năm có gần 4000 người mới mắc và hơn 1800 trường hợp tử vong2. UTTTL có tỉ lệ sống sau 5 năm là 100% nếu được phát hiện sớm ở giai đoạn còn khu trú, tuy nhiên, ở giai đoạn đã có di căn, tỉ lệ này giảm xuống chỉ còn 32%, do đó việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có vai trò rất quan trọng3. Trong chẩn đoán UTTTL hiện nay, bệnh nhân sẽ được sàng lọc bằng chỉ số kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) sau đó sinh thiết tuyến tiền liệt qua đường trực tràng dưới hướng dẫn của siêu âm4. Tuy nhiên, xét nghiệm PSA có độ đặc hiệu thấp, chỉ khoảng 36% ở bệnh nhân ít hơn 60 tuổi có nồng độ PSA 2.6ng/mL 5,6. Ngoài ra, sinh thiết tuyến tiền liệt dưới hướng dẫn của siêu âm là một thủ thuật xâm lấn, có thể bỏ sót các tổn thương ở vị trí sâu, không điển hình, giá trị dự báo âm tính khoảng 70-80%7. Cộng hưởng từ (CHT) tuyến tiền liệt (TTL), với kĩ thuật hoàn thiện, độ phân giải cao, kết hợp với người đọc có kinh nghiệm, đã làm tăng mức độ chẩn đoán chính xác UTTTL, làm giảm tỉ lệ tử vong và tăng mức độ tin cậy trong việc loại trừ bệnh lành tính và tổn thương ác tính ngừng tiến triển , từ đó làm giảm chỉ định sinh thiết và điều trị không cần thiết8. Vai trò của cộng hưởng từ không chỉ ở việc xác định tổn thương UTTTL, chẩn đoán giai đoạn mà còn góp phần định hướng sinh thiết, lập kế hoạch điều trị, theo dõi bệnh nhân UTTTL sau điều trị 9. Nhằm thống nhất kết quả cộng hưởng từ giữa các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh và sắp xếp tổn thương theo mức độ ác tính, Hiệp hội chẩn đoán hình ảnh niệu-sinh dục châu Âu và hiệp hội điện quang Hoa Kỳ đưa ra hệ thống phân loại PI-RADS (Prostate Imaging Reporting and Data System) lần đầu tiên năm 2012, gần đây đã có phiên bản 2.1 năm 201910 với nhiều thay đổi, đặc biệt trong vai trò của ảnh xung khuếch tán (DWI) trong phân độ tổn thương vùng chuyển tiếp, tiêu chuẩn âm tính trên ảnh động học thuốc đối quang từ (DCE) và phân loại tổn thương trên ảnh T2W. Trong đó, máy CHT 3.0Tesla được khuyến cáo ưu tiên sử dụng vì những ưu điểm nổi trội về chất lượng hình ảnh10. Trên thế giới, máy cộng hưởng từ 3.0Tesla được sử dụng ngày càng phổ biến trong chẩn đoán UTTTL, cũng đã có một số nghiên cứu về giá trị của CHT TTL 11,12. Tuy nhiên, ở Việt Nam, cho tới nay có rất ít nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này, các nghiên cứu trước đây được thực hiện trên máy 1.5 tesla 13,14, chưa có nghiên cứu nào về vai trò của CHT 3.0 tesla đối với UTTTL. Do vậy, chúng tôi quyết định tiến hành đề tài: “Nghiên cứu giá trị của cộng hưởng từ 3.0 Tesla trong chẩn đoán xác định ung thư tuyến tiền liệt” với hai mục tiêu nghiên cứu: 1. Mô tả đặc điểm hình ảnh của ung thư tuyến tiền liệt trên cộng hưởng từ 3.0 Tesla. 2. Đánh giá giá trị chẩn đoán của cộng hưởng từ 3.0 Tesla trong chẩn đoán xác định ung thư tuyến tiền liệt.