THỰC TRẠNG, CĂN NGUYÊN VÀ TÍNH NHẠY CẢM KHÁNG SINH CỦA VI KHUẨN GÂY VIÊM PHỔI Ở TRẺ DƯỚI 5 TUỔI TẠI BỆNH VIỆN 74 TRUNG ƯƠNG

Abstract

Viêm phổi (VP) là bệnh lý thường gặp ở trẻ em. Đặc biệt là trẻ nhỏ. Bệnh có tỷ lệ mắc và là nguyên nhân tử vong hàng đầu cho trẻ em ở Việt Nam cũng như trên toàn thế giới.1 Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) năm 2015 có 922.000 trẻ tử vong do VP. Tức là, cứ 35 giây lại có một trẻ tử vong.2 Ở Việt Nam, theo thống kê của UNICEF năm 2012 mặc dù tỷ lệ tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi giảm đáng kể, từ 51 trẻ trên 1000 ca đẻ sống năm 1990 xuống còn 23 trên 1000 ca năm 20103. Tuy nhiên, viêm phổi vẫn là nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em, chiếm 12% tổng số tử vong chung dưới 5 tuổi và chiếm 75% tử vong do các bệnh về hô hấp.1 Như vậy đây vẫn là thách thức lớn đối với các nhà lâm sàng nhi khoa. Căn nguyên VP ở trẻ em rất đa dạng và phong phú, bao gồm: virus, vi khuẩn (VK), nấm, ký sinh trùng, tác nhân hóa học hay dị ứng miễn dịch… Các nghiên cứu gần đây cho thấy, ở các nước phát triển căn nguyên gây viêm phổi chủ yếu là do virus chiếm 60% đến 80%. Ngược lại tại các nước đang phát triển, vi khuẩn vẫn là nguyên nhân gây nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em chiếm 75%. Hiện nay ở nước ta đã có nhiều nghiên cứu về căn nguyên VK gây VP ở trẻ em. Tuy nhiên các căn nguyên có thể thay đổi theo thời gian, địa dư.4–6 Hiện nay việc sử dụng thuốc kháng sinh (KS) rộng rãi và không đúng đã dẫn đến tình trạng kháng KS ngày một tăng cao làm xuất hiện nhiều VK kháng thuốc, siêu kháng thuốc với mức độ và tốc độ báo động. Gánh nặng do kháng thuốc ngày càng tăng do chi phí điều trị tăng, ngày điều trị kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, cộng đồng, sự phát triển chung của xã hội. Và trong tương lai con người có thể phải đối mặt với không có thuốc để điều trị hiệu quả các bệnh truyền nhiễm nếu không có các biện pháp can thiệp phù hợp.7 Bệnh Viện 74 Trung Ương là bệnh viện chuyên khoa lao và bệnh phổi. Với hơn 60 năm phát triển và trưởng thành bệnh viện đã đạt được những thành tựu to lớn trong việc chăm sóc sức khỏe nhân dân. Là bệnh viện chuyên khoa hô hấp nhưng lại được mọi người biết đến là khám và điều trị bệnh nhân người lớn, mà bỏ quên một đối tượng bệnh nhân có tỷ lệ mắc bệnh về đường hô hấp cao là trẻ em. Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, bệnh viện đã cho thành lập khoa nhi để phục vụ việc khám và chữa bệnh cho bệnh nhân nhi. Khoa Nhi Bệnh Viện 74 Trung Ương được thành lập từ tháng 04 năm 2017, từ khi thành lập đến nay số bệnh nhân đến khám và điều trị ngày càng gia tăng, đặc biệt là tỷ lệ bệnh nhân viêm phổi nhập viện rất cao, để phát hiện được sớm các triệu chứng, cũng như hiểu rõ được căn nguyên gây viêm phổi, từ đó lựa chọn kháng sinh đúng, điều trị kịp thời nhằm giảm tỷ lệ tử vong và giảm tỷ lệ kháng kháng sinh của vi khuẩn gây viêm phổi. Câu hỏi đặt ra là liệu mô hình vi khuẩn gây viêm phổi và độ nhạy cảm cũng như tính kháng kháng sinh ở trẻ em mắc bệnh viêm phổi tại Bệnh viện 74 Trung Ương có gì khác so với các bệnh viện khác trong cả nước. Vì vậy, chúng tôi thực hiện đề tài: “Thực trạng, căn nguyên và tính nhạy cảm kháng sinh của vi khuẩn gây viêm phổi ở trẻ dưới 5 tuổi tại bệnh viện 74 Trung Ương” với mục tiêu: 1. Mô tả thực trạng viêm phổi ở trẻ dưới 5 tuổi tại bệnh viện 74 Trung Ương. 2. Xác định căn nguyên và tính nhạy cảm kháng sinh của vi khuẩn gây viêm phổi ở trẻ dưới 5 tuổi tại bệnh viện 74 Trung Ương.