Mô tả đặc điểm rối loạn nhịp tim ở bệnh nhân suy thận được lọc máu chu kỳ tại bệnh viện Bạch mai

Abstract

Bệnh thận mạn tính (CKD) là vấn đề có tính chất toàn cầu và có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Các nghiên cứu tại Mỹ cho thấy, tỉ lệ bệnh nhân trên 20 tuổi mắc bệnh thận mạn tính tăng từ 10,0% trong những năm 1988-1994 lên 13,0% trong những năm 1999-20041. Ở Việt Nam, tuy chưa có thống kê cụ thể nhưng ước tính có khoảng gần 6 triệu người dân đang mắc bệnh thận (chiếm 6,73% dân số), trong đó 80.000 người chuyển sang giai đoạn cuối. Bệnh thận giai đoạn cuối có chỉ định điều trị thay thế thận với các phương pháp: lọc máu, lọc màng bụng, ghép thận; trong đó lọc máu chu kỳ là phương pháp hiệu quả để thay thế cho chức năng thận. Tuy nhiên, phương pháp này có nhiều biến chứng, đặc biệt các biến chứng về tim mạch. Trong đó, rối loạn nhịp tim rất thường gặp ở nhóm bệnh nhân lọc máu chu kỳ. Cơ chế gây rối loạn nhịp tim ở bệnh nhân lọc máu chu kỳ rất phức tạp, bao gồm: tổn thương cơ tim (thứ phát sau bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ hoặc thay đổi chức năng và cấu trúc cơ tim do hội chứng urê máu cao), rối loạn cân bằng điện giải (kali, canxi, magiê hoặc natri), thay đổi thể tích dịch hoặc kích hoạt hệ adrenergic có liên quan đến kích thích các tế bào cơ tim và gây rối loạn nhịp tim2,3. Tỷ lệ rối loạn nhịp tim từ 9% đến 21% ở bệnh nhân CKD và tăng lên 13% đến 27% ở bệnh nhân lọc máu chu kỳ4. Nghiên cứu của tác giả Hoàng Viết Thắng5 năm 2010 trên 31 bệnh nhân lọc máu chu kỳ được theo dõi trên holter điện tâm đồ 24 giờ cho thấy có 38,7% bệnh nhân có nhịp chậm xoang, 80,6% nhịp nhanh xoang, 12,9% nhịp nhanh trên thất, 9,7% nhịp nhanh thất. Rối loạn nhịp tim trên bệnh nhân lọc máu chu kỳ có liên quan đến tăng nguy cơ tử vong trên nhóm bệnh nhân này. Đặc biệt, có đến 25% bệnh nhân lọc máu đột tử, trong đó có 26,9% được cho là có liên quan đến rối loạn nhịp tim6. Ngoài ra, rối loạn nhịp tim trên bệnh nhân lọc máu chu kỳ còn gây ra nhiều biến chứng khác như suy tim, tắc mạch… Bệnh viện Bạch Mai hàng năm có số lượng lớn bệnh nhân được điều trị lọc máu chu kỳ. Để cung cấp thêm các thông tin cho các bác sĩ lâm sàng trong chẩn đoán và dự phòng rối loạn nhịp tim trên nhóm bệnh nhân này. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu: “Mô tả đặc điểm rối loạn nhịp tim ở bệnh nhân suy thận được lọc máu chu kỳ tại bệnh viện Bạch Mai” với 2 mục tiêu: Mục tiêu 1: Mô tả đặc điểm rối loạn nhịp tim trên Holter điện tâm đồ 24 giờ ở bệnh nhân suy thận được lọc máu chu kỳ tại bệnh viện Bạch Mai. Mục tiêu 2: Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến các rối loạn nhịp tim ở các bệnh nhân nghiên cứu.