ĐẶC ĐIỂM TRIỆU CHỨNG PHÂN LY Ở BỆNH NHÂN RỐI LOẠN CƠ THỂ HÓA

Abstract

Rối loạn cơ thể hoá là một rối loạn liên quan đến stress khá phổ biến. Ước tính tỉ lệ của rối loạn này ở cộng đồng là 0,4%1 và 5% số bệnh nhân ở các cơ sở điều trị nội trú bệnh nội khoa thỏa mãn tiêu chuẩn chẩn đoán2. Bệnh cảnh lâm sàng của rối loạn cơ thể hóa rất đa dạng, gồm nhiều loại triệu chứng về cơ thể không giải thích được bằng các khám xét lâm sàng và cận lâm sàng. Đồng thời, rối loạn này lại có khuynh hướng tiến triển mạn tính, tái diễn, dai dẳng nhiều năm và gây ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động chức năng và lao động nghề nghiệp của bệnh nhân3,4. Krishnan và cộng sự (2013) nhận thấy rằng rối loạn cơ thể hóa gây suy giảm chức năng và gây gánh nặng cho người bệnh nhiều hơn trầm cảm mạn tính và tâm thần phân liệt - hai trong những bệnh tâm thần nặng nề nhất 5. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng các triệu chứng của rối loạn dạng cơ thể thường dai dẳng hơn, khó chữa trị hơn và ít có khả năng tự hồi phục hơn các bệnh nội khoa hay gặp6. Rối loạn cơ thể hóa hiện là thách thức đối với các chuyên gia y tế do tính chất mơ hồ của chúng7. Tổ chức Y tế thế giới nhấn mạnh đây là các triệu chứng đa dạng, biến đổi, không giải thích được về mặt y tế ở người bệnh3. Các bệnh nhân rối loạn cơ thể hóa thường đã thăm khám tại nhiều chuyên khoa khác nhau, tiến hành nhiều xét nghiệm cận lâm sàng khác nhau nhằm mục đích loại trừ bệnh cơ thể trước khi nhận được chẩn đoán xác định.Trong khi đó, việc nhận ra các đặc điểm lâm sàng riêng biệt, nắm vững các quy luật bệnh học về sinh lý - giải phẫu đã biết có thể giúp các nhà lâm sàng sớm nhận ra đây là các triệu chứng chức năng, "cơ thể hóa" thay vì là các triệu chứng cơ thể thật sự8. Điều này đặt ra yêu cầu cho các bác sĩ, đặc biệt là nhà tâm thần học cần nắm vững đặc điểm lâm sàng của rối loạn cơ thể hóa nhằm chẩn đoán, điều trị đúng và sớm cho người bệnh. Trên lâm sàng chúng tôi nhận thấy triệu chứng phân ly là triệu chứng hay gặp ở bệnh nhân rối loạn cơ thể hóa. Nghiên cứu của Purtell trên các bệnh nhân rối loạn cơ thể hóa đã cho thấy một tỷ lệ cao các triệu chứng phân ly, bao gồm mù 20%, liệt 33%, nuốt nghẹn ở họng 74%, mất tiếng 45% và dị cảm là 80%9. Nhiều triệu chứng phân ly khó phân biệt với các triệu chứng cảm giác - vận động thần kinh10,11 khiến cho việc chẩn đoán rối loạn cơ thể hóa càng trở nên khó khăn và phức tạp. Trên thế giới đã có một số nghiên cứu về triệu chứng phân ly ở bệnh nhân rối loạn cơ thể hóa nhưng ở Việt Nam hiện chúng tôi chưa tìm thấy nghiên cứu nào về lĩnh vực này. Chính vì những lí do trên, chúng tôi xin tiến hành đề tài: "Đặc điểm triệu chứng phân ly ở bệnh nhân rối loạn cơ thế hóa". Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả đặc điểm triệu chứng phân ly ở bệnh nhân rối loạn cơ thế hóa.