"Đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi lấy sỏi đường mật, có sử dụng nội soi tán sỏi điện thuỷ lực tại bệnh viện Việt Đức"

Abstract

Sỏi mật là tình trạng có một hoặc nhiều viên sỏi nằm trong đường mật, đây là bệnh lý gây tình trạng tắc mật1. Bệnh sỏi mật có ở khắp nơi trên thế giới. Sỏi ống mật chủ ở các nước phương Tây là sỏi thứ phát do sỏi túi mật di chuyển xuống, rất ít có sỏi trong gan2. Sỏi mật ở nước ta và các nước Đông Á phần lớn hình thành tại chỗ, có liên quan đến tình trạng ứ trệ dịch mật và nhiễm khuẩn, trong đó giun đũa đóng vai trò quan trọng, tỉ lệ có sỏi trong gan cao, điều trị phẫu thuật tỉ lệ sót sỏi sau mổ còn cao1,3–6. Sỏi đường mật có thể gây các biến chứng nguy hiểm như tổn thương gan, áp xe gan đường mật, chảy máu đường mật, sốc nhiễm trùng đường mật, xơ gan và sỏi trong gan cũng là yếu tố nguy cơ gây ung thư đường mật... Sỏi trong gan với triệu chứng lâm sàng không điển hình, việc chẩn đoán phụ thuộc rất nhiều vào các phương tiện chuẩn đoán hình ảnh7–9. Điều trị sỏi đường mật, mục tiêu là lấy sạch sỏi đến tối đa, đảm bảo lưu thông đường mật tốt, tránh sót sỏi và giảm tỉ lệ sỏi tái phát. Các phương thức điều trị phẫu thuật như mở ống mật chủ lấy sỏi, mở nhu mô gan lấy sỏi, đặt dẫn lưu trong gan, nối mật ruột, cắt gan... cũng chưa giải quyết triệt để sỏi mật. Phương pháp không phẫu thuật, lấy sỏi qua da có chỉ định giới hạn, hiệu quả sạch sỏi cao nhưng thường phải tiến hành rất nhiều lần và đã đưa giá thành điều trị lên rất cao. Bên cạnh phương pháp mổ mở kinh điển, phẫu thuật nội soi đang ngày càng chứng tỏ ưu thế của mình. Mặc dù phẫu thuật nội soi mở ống mật chủ lấy sỏi là phẫu thuật khó, đa số thực hiện tại các bệnh viện lớn, song chỉ định phẫu thuật ngày càng rộng hơn, lúc đầu cho đường mật ngoài gan, về sau áp dụng cho đường mật trong gan, thậm chí bệnh nhân mổ lại. Các kỹ thuật lấy sỏi, khâu đường mật trong phẫu thuật nội soi không ngừng được cải thiện. Trong các nghiên cứu trước đây, chủ yếu các tác giả sử dụng phương pháp chụp đường mật trong mổ để đánh giá vị trí sỏi và phát hiện sỏi sót trong mổ, đây là phương pháp mất rất nhiều thời gian và ê kíp phẫu thuật cũng như bệnh nhân phải chịu tia X-quang, tối thiểu cũng phải chụp hai lần mới kết thúc cuộc mổ, vì vậy phần lớn áp dụng với đường mật ngoài gan. Nội soi đường mật bằng ống mềm cho phép quan sát trực tiếp vào trong lòng đường mật đã đem lại rất nhiều ưu điểm trong việc chẩn đoán vị trí sỏi và phát hiện sỏi sót. Bên cạnh đó, việc sử dụng tán sỏi điện thuỷ lực qua nội soi đã giúp cho việc lấy sỏi đường mật một cách rất hiệu quả. Chính vì vậy, việc sử dụng nội soi tán sỏi điện thuỷ lực trong phẫu thuật nội soi mở ống mật chủ lấy sỏi đã đem lại rất nhiều ưu điểm, vừa mang ý nghĩa chẩn đoán vừa kết hợp điều trị và rút ngắn thời gian lấy sỏi, tránh tia X-quang, góp phần mở rộng đối tượng chỉ định: phương pháp này không chỉ dừng lại ở sỏi đường mật ngoài gan mà còn cho phép giải quyết cả sỏi trong gan. Gần đây, tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, việc kết hợp sử dụng máy bơm nước có điều khiển áp lực giúp cho đẩy sỏi trong đường mật ra ngoài được dễ dàng, làm tăng khả năng lấy sỏi và hạ tối đa tỉ lệ sỏi sót. Để đánh giá khả năng áp dụng, ưu điểm, cũng như những hạn chế nếu có, chúng tôi thực hiện đề tài: "Đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi lấy sỏi đường mật, có sử dụng nội soi tán sỏi điện thuỷ lực tại bệnh viện Việt Đức", với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của các bệnh nhân được phẫu thuật nội soi lấy sỏi đường mật có sử dụng nội soi tán sỏi điện thuỷ lực. 2. Đánh giá kết quả sớm của phẫu thuật nội soi lấy sỏi đường mật ở các bệnh nhân trên.