Một số đặc điểm dịch tễ học và thực trạng cấp cứu ban đầu bệnh nhân chấn thương sọ não điều trị tại Bệnh Viện Việt Đức

Abstract

Ở Anh mỗi năm có khoảng 20000 trường hợp chấn thương sọ não vừa và nặng1, trong đó có khoảng 3000 trường hợp tử vong và 4000 người mang di chứng nặng nề2,3. Thâm hụt kinh tế xã hội do mất thu nhập và các yêu cầu chăm sóc dài hạn lớn hơn nhiều lần4. Tại Bệnh viện Việt Đức, mỗi năm điều trị 15.000 bệnh nhân và hơn 1.200 trường hợp tử vong do CTSN. Như vậy, mỗi ngày có 3 bệnh nhân chết tại Bệnh viện Việt Đức do chấn thương sọ não, độ tuổi hay gặp nhất là từ 15-60 tuổi 5. Do đó chấn thương sọ não là một vấn đề y tế, sức khỏe cộng đồng và xã hội quan trọng trên toàn thế giới 6,7. CTSN là nguyên nhân chính gây tử vong và bệnh tật ở những người trẻ tuổi8,9 và CTSN cũng là nguyên nhân chính gây ra di chứng nặng nề trong số những người sống sót và cũng ảnh hưởng đến cuộc sống của người thân của họ10. CTSN có liên quan đến tăng tỷ lệ tử vong và giảm tuổi thọ so với dân số nói chung11,12, những người mắc CTSN phải chịu chi phí trực tiếp (chăm sóc sức khỏe) và gián tiếp (mất năng suất và liên quan đến người chăm sóc)12,13. Công tác đầu tiên trong xử trí và cấp cứu bệnh nhân chấn thương sọ não đặc biệt là CTSN nặng đóng vai trò quan trọng là cấp cứu ban đầu, sơ cứu và vận chuyển bệnh nhân. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng: sơ cứu tại chỗ tích cực, khẩn trương, điều trị đúng phương pháp ngay từ đầu và vận chuyển bệnh nhân hợp lý là biện pháp hiệu quả làm giảm tỷ lệ tử vong và di chứng14 trong đó hồi sức hô hấp và hồi sức tuần hoàn đóng vai trò quan trọng15,16. Tại Việt Nam nhiều trường hợp bệnh nhân chấn thương sọ não nặng được người nhà tự vận chuyển tới cơ sở y tế mà không có sự trợ giúp của nhân viên y tế hay vận chuyển bệnh nhân từ tuyến dưới lên tuyến trên không được xử trí đúng. Để giảm tỷ lệ tử vong và di chứng do chấn thương sọ não, cần biết các yếu tổ liên quan với tình trạng chấn thương. Những nghiên cứu dịch tễ học sẽ giúp chúng ta hiểu được tình trạng nguy cơ của chấn thương sọ não. Nhiều nghiên cứu dịch tế học chấn thương sọ não được các tác giả trên thế giới thông báo, tuy nhiên còn ít được quan tâm tại Việt Nam. Thêm vào đó theo nhiều nhiên cứu trong và ngoài nước nguyên nhân chủ yếu gây ra CTSN là tai nạn giao thông và có liên quan tới rượu bia. Tuy nhiên luật phòng chống rượu bia khi lái xe ở Việt Nam được thực thi từ ngày 01/01/202017 có thể là lý do giảm tỷ lệ chấn thương sọ não hay thay đổi tỷ lệ các nguyên nhân gây CTSN so với những nghiên cứu trước đây tại Bệnh viện Việt Đức. Chính vì vậy chúng tôi nghiên cứu đề tài “Một số đặc điểm dịch tễ học và thực trạng cấp cứu ban đầu bệnh nhân chấn thương sọ não điều trị tại Bệnh Viện Việt Đức” Với hai mục tiêu: 1. Mô tả một số đặc điểm dịch tễ học bệnh nhân chấn thương sọ não điều trị tại bệnh viện Việt Đức. 2. Mô tả thực trạng cấp cứu ban đầu bệnh nhân chấn thương sọ não điều trị tại bệnh viện Việt Đức.