Đặc điểm hở van hai lá trên siêu âm Doppler tim ở bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính

Abstract

Hở van hai lá là tình trạng có luồng máu trào ngược từ thất trái vào nhĩ trái trong thời kỳ tâm thu do van hai lá đóng không kín. Bệnh biểu hiện trên lâm sàng có thể nặng hay nhẹ tùy thuộc vào mức độ hở van hai lá. Hở van hai lá xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong những thập niên trước thì thấp tim là nguyên nhân hàng đầu gây hở van hai lá, tuy nhiên trong những năm gần đây hở van hai lá do bệnh tim thiếu máu cục bộ ngày càng gia tăng và chiếm tỉ lệ cao trong cộng đồng. Theo thống kê của Hội Tim Mạch Châu Âu (European Society of Cardiology), tỉ lệ hở van hai lá do bệnh tim thiếu máu cục bộ đứng hàng thứ hai trong các nguyên nhân gây hở van hai lá và chiếm 7,75% dân số.1 Hở van hai lá do bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính là một biến chứng thường xảy ra sau nhồi máu cơ tim, bệnh thường tiến triển thầm lặng và là yếu tố tiên lượng quan trọng. Nghiên cứu của Tcheng và cộng sự đã chỉ ra rằng tỉ lệ tử vong 1 năm sau NMCT cấp ở bệnh nhân không có hở van hai lá, hở van hai lá nhẹ và hở van hai lá vừa - nặng lần lượt là 11%, 22% và 52% 2. Nghiên cứu của Trần Thị Thanh Thủy (2014) tại Viện Tim Mạch Việt Nam, cũng cho thấy hở van hai lá vừa - nhiều là một yếu tố tiên lượng độc lập suy tim NYHA III-IV ở bệnh nhân NMCT có ST chênh lên3. Hở van hai lá do bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính được xếp vào nhóm hở van hai lá thứ phát không có tổn thương cấu trúc van hai lá (Thuộc nhóm IIIB - Theo phân loại của Carpentier)4. Cơ chế của hở van hai lá do bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính chủ yếu do tái cấu trúc vùng và toàn bộ thất trái gây dịch chuyển vị trí cơ nhú làm mất cân bằng giữa lực treo van và lực đóng van, tạo nên hình ảnh đặc trưng là van hai lá đóng dạng lều thì tâm thu. Các tác giả chia hình thái đóng van dạng lều này thành hai loại là dạng lều đóng đồng tâm và lều đóng lệch tâm. Các nghiên cứu cho thấy giữa hai dạng lều đóng này có sự khác biệt về các đặc điểm như: mức độ hở van hai lá, hình thái van hai lá, tình trạng tái cấu trúc thất trái toàn bộ và từng vùng (thể tích, chức năng, tính cầu hóa thất trái và sự chuyển vị cơ nhú)5. Việc xác định các đặc điểm về hình thái và chức năng thất trái và van hai lá này giúp ích cho quá trình chẩn đoán, tiên lượng cũng như điều trị bệnh nhân hở hai lá do bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính. Chính vì vậy chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đặc điểm hở van hai lá trên siêu âm Doppler tim ở bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính” với hai mục tiêu: 1. Khảo sát đặc điểm hình thái van hai lá và mức độ hở van hai lá bằng siêu âm Doppler tim trong bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính. 2. Tìm hiểu đặc điểm hình thái và chức năng thất trái bằng siêu âm Doppler tim ở bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính có hở van hai lá.