Nghiên cứu đặc điểm mô bệnh học có đối chiếu với chỉ số PSA và PIRADS trong ung thư biểu mô tuyến tiền liệt

Abstract

Ung thư tuyến tiền liệt là ung thư phổ biến thứ tư ở cả hai giới (sau ung thư phổi, ung thư vú và ung thư đại- trực tràng) và phổ biến thứ hai ở nam giới. Ước tính có khoảng 1,2 triệu nam giới trên toàn thế giới được chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt năm 2018, chiếm khoảng 15% các loại ung thư được chẩn đoán ở nam giới, khoảng 70% xảy ra chủ yếu ở các nước phát triển (759.000 trường hợp). Ung thư tuyến tiền liệt là nguyên nhân gây tử vong thứ 5 ở nam giới với khoảng 307.000 trường hợp tử vong- chiếm 6,6% tổng số tử vong do ung thư ở nam giới.1 Tỷ lệ mắc ung thư tuyến tiền liệt tăng dần theo tuổi, bệnh thường gặp từ 50- 70 tuổi, hơn 75% các trường hợp được phát hiện từ 65 tuổi trở lên, bệnh diễn tiến chậm và liên tục với nhiều mức độ ác tính khác nhau chính vì thế bệnh có khoảng tuổi rộng hơn. Tại Việt Nam, theo Globocan 2018, ung thư tuyến tiền liệt có tỷ lệ mắc đứng thứ 10 ở cả hai giới, tỷ lệ tử vong đứng thứ 6 ở nam giới. Tần xuất ung thư tuyến tiền liệt ở Việt Nam là 8,4/100.000 dân.1 Chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) dựa vào triệu chứng lâm sàng, chỉ số PSA, chẩn đoán hình ảnh và quyết định nhất là chẩn đoán mô bệnh học trên bệnh phẩm sinh thiết tuyến tiền liệt qua đường trực tràng. Hiện nay hầu hết các bệnh nhân đều làm định lượng PSA huyết thanh và siêu âm tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, chưa nhiều bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ đánh giá chỉ số PIRADS của tuyến tiền liệt. Cộng hưởng từ không những giúp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt, chẩn đoán giai đoạn mà còn góp phần định hướng cho sinh thiết tuyến tiền liệt trúng đích, lập kế hoạch điều trị và theo dõi bệnh nhân UTTTL sau điều trị. Chẩn đoán mô bệnh học là tiêu chuẩn vàng không những cho phép chẩn đoán xác định UTTTL mà còn giúp các nhà giải phẫu bệnh phân típ mô học, đánh giá mô học, giai đoạn, đồng thời là cơ sở để khẳng định cho kết quả PSA và chẩn đoán hình ảnh trước đó. Hiện nay, tại Việt Nam, chưa có nhiều nghiên cứu đánh giá chỉ số PIRADS trên cộng hưởng từ, có đối chiếu với mô bệnh học trong ung thư tuyến tiền liệt. Vì vậy, chúng tôi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm mô bệnh học có đối chiếu với chỉ số PSA và PIRADS trong ung thư biểu mô tuyến tiền liệt” với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm mô bệnh học ung thư biểu mô tuyến tiền liệt trên sinh thiết hệ thống dưới hướng dẫn siêu âm đường trực tràng 2. Đối chiếu đặc điểm mô bệnh học với nồng độ PSA huyết thanh và chỉ số PIRADS ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu.