Mô tả đặc điểm hình ảnh và giá trị của cộng hưởng từ trong chẩn đoán hẹp khoang dưới mỏm cùng vai

Abstract

Khớp vai là khớp động, chủ yếu đảm nhận vận động chi trên và bả vai. Tầm hoạt động của khớp là sự phối hợp các cấu trúc trong phức hợp vai – khớp vai (các khớp ổ chảo cánh tay, cùng vai đòn, ức đòn, bả vai ngực...). Khoang dưới mỏm cùng vai là một khoang ảo nằm giữa mỏm cùng vai và chỏm xương cánh tay, có liên quan mật thiết với các cấu trúc xương, gân, cơ của phức hợp này. Khoang này khi hẹp được gọi là hội chứng hẹp khoang dưới mỏm cùng vai với biểu hiện là đau và hạn chế hoạt động khớp vai. Hẹp khoang dưới mỏm cùng vai gây ra tình trạng cọ sát về mặt cơ học giữa các tổ chức phần mềm như gân chóp xoay, túi hoạt dịch dưới mỏm cùng vai với mấu động lớn xương cánh tay và mặt dưới của xương cùng vai, dây chằng cùng quạ1,2. Hậu quả là gây tổn thương các cấu trúc phần mềm trong khoang dưới mỏm cùng vai và ảnh hưởng đến chức năng của khớp vai. Khám lâm sàng rất quan trọng trong việc định hướng tổn thương nhưng khó xác định được tổn thương thực thể và mức độ nặng của bệnh. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như Xquang, siêu âm và cộng hưởng từ giúp đánh giá loại tổn thương, mức độ nặng của bệnh. Mỗi phương pháp đều có ưu điểm riêng trong đó cộng hưởng từ là phương pháp chẩn đoán có nhiều ưu việt nhất do đánh giá được độ rộng của khoang dưới mỏm cùng vai, cấu trúc bị tổn thương và mức độ nặng của tổn thương từ đó giúp các nhà lâm sàng định hướng phương pháp điều trị tốt nhất. Đã có nhiều tác giả nước ngoài nghiên cứu chẩn đoán xác định, các tổn thương của hội chứng hẹp khoang dưới mỏm cùng vai cũng như các cấu trúc tĩnh thuộc xương bả vai như hình thái mỏm cùng vai, độ rộng mỏm cùng vai, mối liên quan giữa mỏm cùng vai và ổ chảo cánh tay để tìm hiểu về nguyên nhân và những yếu tố góp phần làm ảnh hưởng hưởng đến tình trạng bệnh. Tại Việt Nam việc điều trị hẹp khoang dưới mỏm cùng vai bằng phẫu thuật mới chỉ được quan tâm nhiều từ những năm 2000 trở lại đây. Phương pháp mổ nội soi để điều trị hội chứng hẹp khoang dưới mỏm cùng vai ngày càng được ưa chuộng do đó chụp cộng hưởng từ khớp vai nhằm đánh giá tổn thương khớp vai trước mổ ngày càng được các bác sĩ lâm sàng chỉ định nhiều. Mặc dù vậy, chưa tìm thấy nghiên cứu nào của các nhà chẩn đoán hình ảnh về hình thái tổn thương của hẹp khoang dưới mỏm cùng vai trên cộng hưởng từ. Chính vì thế, chúng tôi thực hiện nghiên cứu “Mô tả đặc điểm hình ảnh và giá trị của cộng hưởng từ trong chẩn đoán hẹp khoang dưới mỏm cùng vai” với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm hình ảnh cộng hưởng từ của hội chứng hẹp khoang dưới mỏm cùng vai. 2. Đánh giá giá trị của cộng hưởng từ trong chẩn đoán một số dấu hiệu hẹp khoang dưới mỏm cùng vai.