Chẩn đoán rò động mạch vành trên cắt lớp vi tính đa dãy

Abstract

Bệnh động mạch vành (ĐMV) là bệnh thường gặp và là nguyên nhân chính gây tử vong cho các bệnh nhân tim mạch ở các nước phát triển 1. Theo ước tính, ở Mỹ có khoảng 7 triệu người bị bệnh ĐMV và hàng năm có thêm 350.000 người bị đau thắt ngực mới 2. Ngoài nhóm bệnh lý xơ vữa mạch vành thì bất thường giải phẫu ĐMV cũng là một trong những nhóm nguyên nhân được đề cập tới tuy với tần suất ít gặp hơn. Tại Hoa Kỳ, các bất thường giải phẫu ĐMV chiếm tỷ lệ 0,3 đến 1,3% trong số bệnh nhân được chụp mạch vành, chiếm 4 đến 15% trong số những người trẻ bị đột tử 3. Các bất thường giải phẫu ĐMV gồm có bất thường về số lượng, bất thường xuất phát, đường đi, vị trí đổ, hay bất thường về cấu trúc ĐMV. Rò ĐMV được phân vào nhóm bất thường về chỗ đổ của ĐMV. Bình thường, các ĐMV sẽ chia làm nhiều nhánh nhỏ và đi vào lớp cơ tim. Rò ĐMV được định nghĩa là sự thông thương trực tiếp giữa nhánh mạch vành với buồng tim hoặc các nhánh mạch lớn (xoang vành, tĩnh mạch chủ trên, động mạch phổi hoặc tĩnh mạch phổi). Rò ĐMV được mô tả lần đầu tiên vào năm 1865 bởi Krause. Đây là một loại bất thường bẩm sinh hiếm gặp, chiếm 0,2 đến 0,4% các bất thường bẩm sinh của tim, tần suất gặp trong cộng đồng là 0,002%, tuy nhiên lại gặp 0,05 đến 0,25% trong các bệnh nhân đi chụp mạch vành. Đây là loại bất thường bẩm sinh ĐMV hay gặp nhất gây rối loạn huyết động của tim 4. Có nhiều phương pháp đánh giá bệnh lý rò ĐMV, trong đó chụp ĐMV quy ước (CCA) là tiêu chuẩn vàng tuy nhiên lại là biện pháp xâm lấn với những hạn chế nhất định. Trong các phương pháp không xâm lấn, chụp cắt lớp vi tính (CLVT) đa dãy được coi là phương pháp an toàn, có hiệu quả cao. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy đây là phương pháp chẩn đoán có giá trị cao trong phát hiện và đánh giá đặc điểm hình ảnh rò ĐMV, đưa ra phương hướng điều trị, lập kế hoạch trước mổ, can thiệp. Ở Việt Nam, hiện chưa có công trình nghiên cứu nào đi sâu về vấn đề này. Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “chẩn đoán rò động mạch vành trên cắt lớp vi tính đa dãy” với hai mục tiêu sau: 1. Mô tả đặc điểm hình ảnh của rò động mạch vành trên máy chụp cắt lớp vi tính đa dãy. 2. Nhận xét liên quan rò động mạch vành trên cắt lớp vi tính đa dãy với một số thay đổi chức năng tim mạch.