Đặc điểm hình ảnh và phân loại Meyerding trong trượt đốt sống thắt lưng trên X-quang thường quy

Abstract

Trượt đốt sống (TĐS) thắt lưng được định nghĩa là sự di chuyển bất thường ra phía trước của thân đốt sống cùng với cuống, mỏm ngang và diện khớp phía trên, hay gặp nhất là ở tầng L4-L5 1. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đau thắt lưng, ảnh hưởng lớn tới đời sống và kinh tế của người bệnh, đồng thời là gánh nặng cho xã hội… Theo thống kê tại Mỹ, có khoảng 2-3% dân số mắc bệnh TĐS, chi phí hàng năm trên 21 tỷ đô la Mỹ cho việc khám và chữa bệnh. Bệnh lý này do nhiều nguyên nhân gây ra như bẩm sinh, thoái hoá, khuyết eo, chấn thương… Mỗi nguyên nhân của bệnh gây nên một biến đổi giải phẫu riêng, tuy nhiên đặc điểm chung nhất là đều gây nên sự di chuyển bất thường ra phía trước của thân đốt sống cùng với cuống, mỏm ngang và diện khớp phía trên 2. Với những hiểu biết về giải phẫu học, sinh lý bệnh và đặc biệt là sự phát triển của các phương tiện chẩn đoán hình ảnh cùng với sự ra đời của nhiều loại dụng cụ hỗ trợ điều trị, chúng ta đã có những bước tiến quan trọng trong chẩn đoán và điều trị bệnh. Bằng phim X-quang cột sống thắt lưng, việc chẩn đoán xác định trượt đốt sống khá dễ dàng các tư thể chụp thẳng, nghiêng, chếch ¾ trái-phải, cúi tối đa và ưỡn tối đa 3,4. Để thuận tiện cho tiên lượng và điều trị, có nhiều phân loại về các dạng trượt đốt sống thắt lưng được đề xuất như phân loại năm 1976 của Wiltse-Newman 5 hay Meyerding (1938) 6. Trong đó phân loại theo đặc điểm hình ảnh X-quang thường quy của Meyerding 6 dựa trên tỷ lệ trượt được tính bằng khoảng cách trượt với độ rộng thân đốt sống trượt được biết đến như một phương pháp khá phổ biến. Mặc dù phân loại của Meyerding (1938) 6 được sử dụng rộng rãi nhưng bản thân phân loại này vẫn còn tồn tại hạn chế khi áp dụng vào thực tế trong lâm sàng. Xuất phát từ thực tiễn đó, và có cái nhìn rõ hơn về phân loại trượt đốt sống theo Meyerding (1938) 6, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Đặc điểm hình ảnh và phân loại Meyerding trong trượt đốt sống thắt lưng trên X-quang thường quy” với 2 mục tiêu: 1. Đặc điểm hình ảnh X-quang cột sống thắt lưng ở bệnh nhân trượt đốt sống. 2. Một số nhận xét về phân loại Meyerding trên phim X-quang thường quy.