NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG RỐI LOẠN CHỨC NĂNG KHỚP CÙNG CHẬU THỨ PHÁT

Abstract

Rối loạn chức năng khớp cùng chậu chiếm khoảng 16% đến 30% các trường hợp đau cột sống thắt lưng mạn tính1. Rối loạn chức năng khớp cùng chậu có thể bắt nguồn từ khớp cùng chậu nhưng cũng có nhiều trường hợp đau từ vùng cột sống thắt lưng, vùng mông, vùng bẹn, vùng đùi hay ở vùng chi dưới 1,2. Đau khớp cùng chậu rất khó phân biệt với các triệu chứng đau cột sống thắt lưng nên đòi hỏi phải thăm khám cẩn thận để phát hiện các yếu tố trong tiền sử cũng như triệu chứng bệnh. Tỉ lệ chiếm 15% dân số chung trong đó hay gặp nhất là đau cột sống thắt lưng và vùng mông 7,8. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loạn chức năng khớp cùng chậu: Nguyên nhân nguyên phát và nguyên nhân thứ phát.Nguyên nhân thứ phát như viêm cột sống dính khớp và viêm khớp vảy nến, viêm khớp phản ứng và viêm khớp cột sống chưa định loại, các tổn thương khớp cùng chậu sau sinh, sau chấn thương, và phẫu thuật vùng quanh khớp…Các triệu chứng lâm sàng biểu hiện đa dạng, vị trí đau khác nhau hay gặp đau mông, đau lưng vùng thấp, và các khớp chi dưới nên khi chẩn đoán ra rối loạn chức năng thường chậm. Chính vì triệu chứng lâm sàng đa dạng, cơ chế bệnh sinh chưa rõ ràng nên việc chẩn đoán rối loạn chức năng khớp cùng chậu còn khó khăn. Có nhiều nghiên cứu chẩn đoán rối loạn chức năng khớp cùng chậu trên lâm sàng dựa vào đặc điểm đau của bệnh nhân và đáp ứng đau của bệnh nhân với các nghiệm pháp khám thông thường2,7,9. Hiện nay vẫn chưa có sự thống nhất về áp dụng các nghiệm pháp lâm sàng trong chẩn đoán nhưng việc kết hợp hỏi, khám bệnh giúp bước đầu xác định chẩn đoán đưa ra các chỉ định hợp lý làm xét nghiệm cận lâm sàng chính xác. Tại các tuyến y tế cơ sở chưa có các trang thiết bị hiện đại, chỉ dựa vào khám lâm sàng là chủ yếu thì việc xác định hướng chẩn đoán giúp chuyển khám đúng chuyên khoa và có hướng điều trị đúng cho bệnh nhân. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu đề cập đến chẩn đoán rối loạn chức năng khớp cùng chậu dựa trên lâm sàng. Trong nghiên cứu của Young và cộng sự năm 2003 đã tiến hành nghiên cứu xác định mối tương quan giữa khám lâm sàng với 3 nguyên nhân phổ biến gây đau lưng, trong đó có đau khớp cùng chậu9,72. Năm 2009, Karolina M và cộng sự1 về giá trị chẩn đoán dựa và các nghiệm pháp khám trên lâm sàng của đau khớp cùng chậu theo Hiệp hội quốc tế về nghiên cứu đau (IASP) 1,3,9. Tại Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về phát hiện tổn thương khớp cùng chậu thứ phát và vẫn bỏ sót chẩn đoán. Chính vì vậy, chúng tôi đã tiến hành đề tài “Nghiên cứu thực trạng rối loạn chức năng khớp cùng chậu thứ phát” với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm rối loạn chức năng khớp cùng chậu thứ phát. 2. Khảo sát một số yếu tố liên quan đến rối loạn chức năng khớp cùng chậu thứ phát.