KHẢO SÁT MỨC ĐỘ SỬ DỤNG RƯỢU Ở BỆNH NHÂN XƠ GAN RƯỢU

Abstract

Trong xã hội ngày nay, rượu không chỉ là một loại đồ uống mà còn là phương tiện trong giao tiếp, quan hệ xã hội. Bởi vậy, rượu từ trước đến nay đã xuất hiện trong đời sống hàng ngày của người dân, từ cuộc sống thường ngày cho đến các bữa tiệc sang trọng. Tuy nhiên, uống rượu nhiều đến lạm dụng rượu lại mang đến nhiều vấn đề sức khỏe có tính rộng rãi, toàn cầu 1. Lạm dụng rượu có thể gây tổn thương nhiều chức năng trong cơ thể, trong số đó, gan là cơ quan bị tổn thương sớm nhất bởi ethanol được chuyển hóa chủ yếu tại gan, và thông qua nhiều cơ chế gây tổn thương tế bào gan, dẫn đến xơ gan 2. Xơ gan là kết cục cuối cùng của rất nhiều bệnh lý gan mạn tính hoặc bệnh lý gan cấp tính không được điều trị kịp thời dẫn đến mạn tính. Trong số rất nhiều nguyên nhân thì có hai nguyên nhân đầu bảng chiếm tỉ lệ 90% đó là viêm gan do virus và do rượu3. Bệnh gan do rượu có thể được mô tả dưới nhiều hình thái tổn thương, trong số đó, xơ gan rượu là dạng tổn thương xuất hiện ở giai đoạn muộn của bệnh 4, 5. Tiên lượng ở nhóm bệnh nhân viêm gan rượu có thể rất khác nhau và tỉ lệ tử vong có thể lên đến 50% ở một số trường hợp6, 7. Việt Nam là một trong những nước có tỉ lệ xơ gan ở nhóm virus và xơ gan rượu cao, đồng thời tỉ lệ tiêu thụ rượu ở Việt Nam cũng cao. Trong một điều tra khảo sát quốc gia về sử dụng rượu bia ở Việt Nam được thực hiện vào năm 2015 ở 12 tỉnh và thành phố đại diện cho 6 vùng kinh tế - xã hội với tổng mẫu điều tra là 5.200 hộ gia đình cho thấy gần 60% tổng số người được điều tra cho biết họ hiện đang sử dụng rượu bia8. Rượu nếu được sử dụng vừa phải và trong thời gian ngắn thì có thể được gan chuyển hóa và thải bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể. Tuy nhiên, nếu uống rượu vượt quá khả năng của hệ thống chuyển hóa này thì nhứng tác động dược lý hoặc độc tính cấp tính và mạn tính của ethanol có thể trội lên đến mức gây hại9. Có tương đối ít dữ liệu liên quan giữa mức độ uống rượu của mỗi cá nhân với nguy cơ phát triển thành tổn thương gan tương ứng. Các nghiên cứu từ Pháp, Anh và Úc đã xem xét mối quan hệ giữa lượng rượu và nguy cơ phát triển thành xơ gan ở các nhóm bệnh nhân khác nhau 10, 11, 12. Theo một nghiên cứu cho thấy, có mối tương quan giữa tỉ lệ mắc bệnh xơ gan và tổng lượng rượu đã uống trong những năm uống rượu và cũng nêu ra tính nhạy cảm của các nhân cũng đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành xơ gan ở người nghiện rượu9. Ở Việt Nam, tuy cũng có các nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, các thang điểm đánh giá mức độ nặng ở bệnh nhân xơ gan rượu. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có nghiên cứu nào tại Việt Nam hoặc các nước châu Á về mối liên quan giữa mức độ sử dụng rượu ở người nghiện rượu và mức độ nặng, mức độ xảy ra biến cố của xơ gan rượu. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu:“Khảo sát mức độ sử dụng rượu ở bệnh nhân xơ gan rượu” với hai mục tiêu: 1. Khảo sát mức độ sử dụng rượu ở bệnh nhân xơ gan rượu 2. Khảo sát một số đặc điểm cận lâm sàng ở bệnh nhân xơ gan rượu.