ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG CỦA BỆNH NHÂN PARKINSON THỂ CỨNG

Abstract

Bệnh Parkinson là bệnh thoái hoá thần kinh trung ương với biểu hiện đa dạng, hay gặp ở người cao tuổi, đứng thứ hai sau Alzheimer. Tại Việt nam, dự báo dân số tới năm 2069, số lượng người cao tuổi ngày càng tăng lên, có thể đạt 27,11% tổng dân số vào năm 2069 1. Cùng với xu hướng già hoá dân số, tình trạng tăng các bệnh có liên quan đến lão hoá và thoái hoá trong đó có bệnh Parkinson làm gánh nặng kinh tế ngày càng tăng với những người chăm sóc và xã hội. Từ khi bệnh Parkinson được biết đến, nhiều tác giả thực hiện nghiên cứu để làm rõ về bệnh lý này, trong đó một nghiên cứu vào năm 1986 đã phân loại cụ thể bệnh Parkinson thành 3 thể: thể cứng, thể run và thể hỗn hợp 2. Thể cứng đờ đặc trưng với các triệu chứng vận động chủ yếu là giảm vận động, cứng đờ, tăng trương lực cơ, mất ổn định tư thế dáng đi. Ngoài các triệu chứng vận động, bệnh nhân Parkinson thể cứng còn có thể gặp các rối loạn khác ngoài vận động như suy giảm chức năng nhận thức, rối loạn giấc ngủ, rối loạn tiêu hoá, rối loạn tiểu tiện, trầm cảm và mệt mỏi, rối loạn thần kinh thực vật…3, 4, 5, 6. Các nghiên cứu cho thấy thể cứng có biểu hiện tổn thương thần kinh, tình trạng suy giảm nhận thức nhiều và tiên lượng xấu hơn thể run 7. Nguy cơ chấn thương do ngã ở bệnh nhân thể cứng có kèm theo mất ổn định tư thế cao hơn so với hai thể còn lại, đồng thời để lại hậu quả tới tâm lí của bệnh nhân như chứng sợ đứng thẳng, đi bộ và sợ bị rơi, ngã 8. Với tiến triển như vậy, thể cứng làm tăng gánh nặng chăm sóc đối với gia đình và ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của bệnh nhân Parkinson, tuy nhiên các nghiên cứu làm rõ vấn đề này còn hạn chế. Trên thế giời đã có nhiều công trình nghiên cứu về đặc điểm từng thể bệnh của bệnh Parkinson và đánh giá chất lượng cuộc sống của bệnh nhân Parkinson. Các nghiên cứu này đã khẳng định chất lượng cuộc sống của bệnh nhân Parkinson bị ảnh hưởng đáng kể. Tại Việt Nam, các nghiên cứu này còn chưa nhiều. Vì vậy, với mong muốn hiểu rõ hơn về đặc điểm lâm sàng của thể cứng cũng như các yêu tố liên quan, nhằm mục đích nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và giảm gánh nặng xã hội, chúng tôi tiến hành đề tài “Đặc điểm lâm sàng và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân Parkinson thể cứng” tại bệnh viện Lão khoa Trung ương trong thời gian từ ngày 01 tháng 08 năm 2020 đến ngày 30 tháng 06 năm 2021, với hai mục tiêu: 1 Mô tả đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân Parkinson thể cứng 2 Mô tả chất lượng cuộc sống của bệnh nhân Parkinson thể cứng và một số yếu tố liên quan.