KHẢO SÁT NỒNG ĐỘ 25-(OH)D Ở TRẺ EM VIấM TIỂU PHẾ QUẢN ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG

Abstract

Viêm tiểu phế quản là bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới phổ biến ở trẻ em dưới 2 tuổi. Đặc biệt, ở trẻ em dưới 1 tuổi bệnh viêm tiểu phế quản đứng đầu trong các nguyên nhân cần nhập viện. Bệnh có thể diễn biến từ mức độ nhẹ, tự khỏi nhưng cũng có thể nặng dẫn tới tử vong.1,2 Vitamin D là loại vitamin được hấp thu cùng chất béo ở ruột non, có vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ xương và nhiều hệ cơ quan khác. Thực tế, thiếu vitamin D là vấn đề phổ biến trên toàn thế giới. Các nghiên cứu đã chỉ ra tỷ lệ thiếu vitamin D cao ở nhiều quốc gia, kể cả các nước có ánh sáng mặt trời quanh năm. Thậm chí ở một số quốc gia tại châu Phi có tới gần 60% dân số thiếu vitamin D và 34,22% dân số thiếu vitamin D ở mức độ nặng.3 Một nghiên cứu khác được tiến hành ở trẻ em và trẻ vị thành niên ở Trung Quốc cho thấy tỷ lệ thiếu vitamin D cao tới 80%.4 Ở Việt Nam, tỷ lệ thiếu vitamin D cũng rất cao tuy có sự khác biệt giữa các nghiên cứu. Một nghiên cứu năm 2013 chỉ ra có tới 59% trẻ em thiếu vitamin D.5 Nghiên cứu khác ở trẻ em từ 6-11 tuổi tại phòng khám tư vấn dinh dưỡng bệnh viện Nhi Trung ương cho thấy tỷ lệ thiếu vitamin D là 23,9%,6 đặc biệt ở trẻ em suy dinh dưỡng tỷ lệ thiếu vitamin D lên tới 62%.7 Nghiên cứu đa quốc gia tiến hành ở trẻ em từ 6 tháng tới 12 tuổi cho kết quả tỷ lệ thiếu vitamin D ở trẻ em thành phố và nông thôn Việt Nam lần lượt là 52,2% và 46,1%.8 Trước đây, vai trò của vitamin D được đề cập chủ yếu đối với sự phát triển của hệ xương. Ngày nay, các nghiên cứu đã chứng minh được vai trò của vitamin D đối với hệ miễn dịch của cơ thể. Vitamin D có khả năng hoạt hóa các peptid có vai trò chống lại cả vi khuẩn và virus,9 ảnh hưởng tới hệ miễn dịch bẩm sinh thông qua cơ chế tự thực bào và sản xuất các chất trung gian hóa học trong phản ứng chống lại vi khuẩn và virus.10 Vitamin D tham gia vào điều hòa miễn dịch tại đường hô hấp: nó giúp tăng cường hệ miễn dịch nhờ hỗ trợ tăng sản xuất lớp chất nhầy ở niêm mạc đường hô hấp và giảm phản ứng miễn dịch khi phản ứng xảy ra quá mạnh;11 thúc đẩy sản xuất peptid LL-37 có tác dụng mạnh, chống lại cả vi khuẩn và virus, bao gồm cả vi khuẩn lao và virus cúm.12,13 Như vậy, khi thiếu vitamin D sẽ ảnh hưởng tới khả năng miễn dịch của cơ thể nói chung và miễn dịch đường hô hấp nói riêng. Thực tế, mặc dù chương trình phòng chống nhiễm khuẩn hô hấp cấp đã đã triển khai từ lâu, tỷ lệ mắc các bệnh lý hô hấp cấp ở trẻ em Việt Nam nói chung và viêm tiểu phế quản nói riêng vẫn còn khá cao. Câu hỏi nghiên cứu đặt ra là liệu có mối liên quan giữa tình trạng thiếu vitamin D và bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ em. Để trả lời câu hỏi trên, chúng tôi đề hành đề tài: “Khảo sát nồng độ 25-(OH)D ở trẻ em viêm tiểu phế quản điều trị tại bệnh viện Nhi Trung ương” với hai mục tiêu: 1- Khảo sát nồng độ 25-(OH)D ở trẻ viêm tiểu phế quản điều trị tại bệnh viện Nhi Trung ương năm 2020-2021. 2- Nhận xét một số yếu tố liên quan giữa nồng độ 25-(OH)D và mức độ nặng của bệnh viêm tiểu phế quản.