Nghiên cứu xác định người lành mang gen và ứng dụng chẩn đoán trước sinh bệnh Hemophilia A

Abstract

THÔNGTIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚICỦA LUẬN ÁN TIẾN SĨ. Những đóng góp mới của luận án:. Bệnh máu khó đông hemophilia A là bệnh di truyền alen lặn liên quan đến giới tính, người mẹ mang gen bệnh có thể truyền bệnh cho 50% con trai và truyền gen bệnh cho 50% con gái. Bệnh có thể di truyền qua nhiều thế hệ và có nhiều người mắc bệnh trong cùng một gia đình. Ở Việt Nam, một số công trình nghiên cứu về bệnh hemophilia A đã được công bố, tuy nhiên các nghiên cứu này dựa trên cỡ mẫu nhỏ, phương pháp phát hiện gián tiếp, tỷ lệ người lành mang gen phát hiện được thấp và như vậy chưa có một nghiên cứu đầy đủ và toàn diện về tình trạng mang gen bệnh của các thành viên nữ có nguy cơ cao trong gia đình bệnh nhân hemophilia A.. Sử dụng phương pháp phát hiện trực tiếp (bằng kỹ thuật I-PCR và giải trình tự gen), đề tài đã xác định chính xác tình trạng mang gen bệnh của 89/166 các thành viên nữ trong 50 gia đình bệnh nhân hemophilia A (đã phát hiện được đột biến gen F8) tạo cơ sở khoa học cho công tác tư vấn di truyền và chẩn đoán trước sinh, giúp ngăn ngừa việc sinh ra những đứa trẻ bị bệnh hemophilia A. Đây là nghiên cứu xác định người lành mang gen F8 đột biến toàn diện đầu tiên được thực hiện ở Việt Nam, có ý nghĩa khoa học và nhân văn.. Từ kết quả nghiên cứu luận án cho thấy: (1). Cần sớm phát hiện người lành mang gen bệnh trong các thành viên gia đình có cùng huyết thống với bệnh nhân hemophilia A để có kế hoạch quản lý, theo dõi và tư vấn di truyền; (2). Cần thực hiện chẩn đoán trước sinh đối với tất cả trường hợp thai phụ là người lành mang gen bệnh và mang thai giới tính nam để xác định thai nhi có bị bệnh hay không và từ đó có thể đưa ra lời khuyên về thai nghén, giúp bác sỹ lâm sàng có kế hoạch dự phòng chảy máu lúc sinh cho thai phụ và thai nhi.. .

SUMMARY OF DOCTOR'S THESIS. Hemophilia A is an hereditary disease with recessive alleles of a gene that relates to gender. Mother - being carriers can transmit 50% of having hemophilia a to son and another 50% of that to daughter. The disease can be inherited among different generations and that is the reason why there are many carriers in the same family. In Vietnam, a number of studies on hemophilia A have been published, but these findings were just based on small sample sizes through indirect detection methods. There was low proportion of the carriers with the gene for hemophilia A detected. It could be said that there have not been comprehensive and profound studies regarding the status of the gene for hemophilia A status among females who have high risks in families with hemophilia A patients.. Using direct detection method (by I-PCR technique and gene sequenced), the selected subjects, 89/166 females in 50 families having patients with hemophilia A were correctly identified with the gene for hemophilia A (detected F8 gene mutation). The findings provides a scientific basis for genetic counseling and prenatal diagnosis, and helps prevent births to children with hemophilia A. It is the first comprehensive study that was conducted to identify normal people with F8 gene mutations in Vietnam, that creates great scientific and humanity significance.. It can be revealed from the study findings that (1). Need to detect the gene for hemophilia A carriers among family members who have the same blood relationship as hemophilia A patients’ for working out management plans, monitoring and genetic counseling; (2). Need to perform prenatal diagnosis for all cases of pregnant women who are identified as the carriers and for those who have male fetus to determine whether they have hemophilia A. If someone is identified, a women should give advice on pregnancy, help for clinicians to have a plan to prevent bleeding at birth.