KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ NÃO ÚNG THỦY Ở TRẺ EM BẰNG NỘI SOI PHÁ SÀN NÃO THẤT III KẾT HỢP ĐỐT ĐÁM RỐI MẠCH MẠC

Abstract

Não úng thủy là bệnh lý thần kinh phổ biến ở trẻ em, chiếm tỷ lệ cao trong số lượt khám và điều trị hằng năm tại các trung tâm Ngoại thần kinh 1. Trước đây, bệnh thường được điều trị chủ yếu bằng hệ thống ống dẫn (shunt) có van kiểm soát: dùng hệ thống ống dẫn với các van một chiều để dẫn lưu dịch não tủy (DNT) vào trong ổ bụng (Dẫn lưu não thất ổ bụng) hoặc vào tâm nhĩ (Dẫn lưu não thất tâm nhĩ). Việt Nam điều trị não úng thủy bằng nội soi và dẫn lưu não thất nhưng chưa sử dụng phương pháp nội soi kết hợp đốt đám rối mạch mạc. Thêm vào đó, tỷ lệ thất bại với phương pháp nọi soi và dẫn lưu não thất khá cao 1. Qua nhiều năm điều trị cùng với rất nhiều sự cải tiến nhưng phương pháp điều trị này vẫn tồn tại hai biến chứng chủ yếu: nhiễm khuẩn và tắc ống dẫn, khiến bệnh nhân phải vào viện để điều trị và phẫu thuật nhiều lần sau đó. Điều này đã ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sống của người bệnh cũng là gánh nặng về kinh tế cho gia đình và xã hội 2,3. Gần đây, nhờ cải tiến về dụng cụ nội soi cùng với sự tiến bộ về gây mê hồi sức nên phẫu thuật nội soi mở thông sàn não thất III (MTSNT) vào bể đáy được xem là phương pháp tốt nhất thay thế cho dẫn lưu não thất ổ bụng ở cả trẻ em và người lớn, với tỉ lệ báo cáo thành công đạt từ 50-94% 2, 4, 5, 6, 7, 8. Nhiều thủ thuật khác nhau đã được áp dụng để MTSNT trong bệnh não úng thủy. Trong đó, phương pháp sử dụng đầu ống nội soi kết hợp đốt đám rối mạch mạc (ĐĐRMM) đã được nhiều tác giả áp dụng mang lại hiệu quả tốt 9, 10, 11 được xem như phương pháp thay thế shunt hiệu quả để điều trị bệnh này 10, 12, 13. CURE là một tổ chức phi chính phủ được thành lập năm 1998 và có mặt ở 26 quốc gia trên thế giới. Các bệnh viện, đối tác của CURE và các bác sĩ phẫu thuật do CURE đào tạo đã điều trị thành công và chứng minh hiệu quả của phẫu thuật MTSNT bằng ống nội soi mềm, kết hợp ĐĐRMM cho bệnh nhân não úng thủy. Tại Việt Nam, chương trình này đã bắt đầu được triển khai trong những năm gần đây. Tuy nhiên vẫn còn thiếu dữ liệu về kết quả điều trị bằng kỹ thuật này. Bệnh viện Nhi Trung ương là cơ sở tuyến cuối đầu ngành trong điều trị các bệnh cho trẻ nhỏ nói chung và điều trị não úng thủy nói riêng. Các bác sĩ phẫu thuật của bệnh viện đã nhận được sự đào tạo từ CURE và ứng dụng trên bệnh nhân từ năm 2017. Bệnh viện Nhi Trung ương đã áp dụng phương pháp này nhưng chưa được nghiên cứu, đánh giá một cách hệ thống. Chính vì vậy, chúng tôi thực hiện nghiên cứu: “Kết quả điều trị não úng thủy ở trẻ em bằng nội soi phá sàn não thất III kết hợp đốt đám rối mạch mạc” với mục tiêu: 1. Ứng dụng phương pháp nội soi mở thông sàn não thất III bằng nội soi ống mềm kết hợp đốt đám rối mạch mạc trong điều trị não úng thủy tại Bệnh viện nhi Trung Ương. 2. Đánh giá kết quả điều trị não úng thủy bằng nội soi phá sàn não thất III kết hợp đốt đám rối mạch mạc.