NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ 25 (OH) VITAMIN D3 HUYẾT THANH Ở BỆNH NHÂN VIÊM KHỚP - CỘT SỐNG

Abstract

Viêm khớp-cột sống là một nhóm bệnh lý bao gồm các bệnh như: viêm khớp-cột sống thể trục (viêm cột sống dính khớp, viêm cột sống chưa có tổn thương khớp cùng chậu trên Xquang), viêm khớp phản ứng, viêm khớp vẩy nến, viêm khớp trong các bệnh về đường tiêu hóa như viêm đại trực tràng chảy máu, bệnh crohn... Nhóm bệnh lý này có chung một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng đặc trưng như: viêm đốt sống, viêm khớp cùng chậu, viêm các khớp ngoại biên, viêm phần mềm cạnh khớp, các tổn thương ngoài khớp (da, mắt, tim, phổi...). Cơ chế khởi phát chung của nhóm bệnh được cho là do nhiễm khuẩn (Chlamydia Trachomatis, Samonella...) trên một cơ địa di truyền (sự có mặt của kháng nguyên HLA-B27, tiền sử gia đình có người mắc bệnh trong nhóm viêm khớp-cột sống). Tổn thương cơ bản của nhóm bệnh này là tổn thương viêm, canxi hóa tại gân và dây chằng trên xương, có một số tổn thương định khu ở các nội tạng như mắt, da, van động mạch chủ1,2. Tỷ lệ mắc nhóm bệnh viêm khớp-cột sống dao động từ khoảng 0,2% ở Đông Nam Á đến 1,61% ở các cộng đồng Bắc cực3. Gần đây, đã có những nghiên cứu cho thấy tình trạng tăng nồng độ TNF- α ở những người bệnh viêm khớp-cột sống làm giảm hoạt động của enzyme 24- hydroxylase ở thận, đồng thời sự khiếm khuyết của các thụ thể hấp thu vitamin D ở đường ruột cũng được quan sát thấy ở người bệnh nhân này, do đó tình trạng thiếu hụt thiếu vitamin D ở nhóm người bệnh này ngày càng trở nên phổ biến4. Vitamin D là một tiền hormon tan trong dầu có vai trò quan trọng trong điều hòa chuyển hóa canxi và cân bằng nội môi5. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh thiếu vitamin D có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ của một số bệnh như bệnh ung thư, bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh truyền nhiễm, và đặc biệt là bệnh tự miễn như bệnh viêm ruột, viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp5,6. Gần đây đã có nhiều bằng chứng cho thấy vitamin D có liên quan đến điều hòa hoạt động của hệ thống miễn dịch cả miễn dịch tự nhiên và miễn dịch thu được cũng như điều chỉnh các phản ứng viêm7,8. 25(OH) vitamin D3 là dạng lưu hành chủ yếu của vitamin D trong cơ thể và là thông số tốt nhất thể hiện tình trạng vitamin D của người bệnh9. Trên thế giới đã có một số nghiên cứu về tình trạng thiếu hụt vitamin D huyết thanh ở bệnh viêm khớp-cột sống10–12. Tại Việt Nam các nghiên cứu về vitamin D chủ yếu được thực hiện ở các đối tượng phụ nữ mãn kinh, phụ nữ mang thai, bệnh Luspus... nhưng chưa có nghiên cứu nào về nồng độ và vai trò của vitamin D trong nhóm bệnh lý viêm khớp-cột sống. Vì vậy để tìm hiểu vấn đề này chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu nồng độ 25(OH) vitamin D3 huyết thanh ở bệnh nhân viêm khớp-cột sống” với hai mục tiêu: 1. Khảo sát nồng độ 25(OH) vitamin D3 huyết thanh ở bệnh nhân viêm khớp-cột sống. 2. Nhận xét mối liên quan giữa nồng độ 25(OH) vitamin D3 huyết thanh với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân viêm khớp-cột sống.