KếT QUả PHẫU THUậT THAY KHớP HáNG BáN PHầN KHÔNG XI MĂNG điều trị GãY Cổ XƯƠNG ĐùI TạI BệNH VIệN HữU NGHị

Abstract

Gãy cổ xương đùi là loại gãy có đường gãy nằm giữa chỏm xương đùi và khối mấu chuyển xương đùi. GCXĐ khá phổ biến, chiếm 55% các loại gãy đầu trên xương đùi, nữ gặp nhiều gấp 2-3 lần nam giới, bệnh chủ yếu gặp ở người cao tuổi chiếm 95% trong tổng số các bệnh nhân gãy đầu trên xương đùi1. Ở người cao tuổi, do chất lượng xương kém nên hay gặp gãy xương vùng này sau ngã đập vùng mông, đùi xuống nền cứng. Gãy cổ xương đùi có thể điều trị bảo tồn hoặc phẫu thuật. Điều trị bảo tồn được chỉ định cho những trường hợp gãy ít di lệch, hoặc bệnh nhân mắc các bệnh lý nội khoa nặng nề, không còn khả năng phẫu thuật. Tuy nhiên, các phương pháp này có nhiều nhược điểm như: Dễ di lệch thứ phát, can lệch, chậm liền, khớp giả. Thời gian bất động lâu dễ dẫn đến cứng khớp, viêm phổi, nhiễm trùng tiết niệu, loét tỳ đè2. Chính vì vậy, gần đây các phương pháp điều trị bảo tồn ít được sử dụng. Hiện nay, GCXĐ ở người lớn tuổi điều trị chủ yếu bằng phẫu thuật: Kết hợp xương hoặc thay khớp háng bán phần. Các phương pháp phẫu thuật KHX như: KHX bằng vít xốp, đinh nội tủy, nẹp vít AO, nẹp DHS, nẹp khóa. Các phương pháp này giúp nắn chỉnh ổ gãy về đúng giải phẫu, kết xương vững chắc. Tuy nhiên, đối với người cao tuổi, chất lượng xương thường kém, dẫn đến biến chứng lỏng, bung phương tiệt kết xương, chậm liền, khớp giả, tiêu chỏm xương đùi...3,4. Người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh lý nội khoa, đòi hỏi phải vận động đi lại sớm, trong khi phẫu thuật KHX cần thời gian để liền xương nên không thể đi lại sớm được. Do đó phẫu thuật KHX ở bệnh nhân cao tuổi không được đặt lên hàng đầu. Nhằm khắc phục những nhược điểm của các phương pháp điều trị nêu trên, những năm gần đây, nhiều tác giả đã lựa chọn phẫu thuật thay khớp háng bán phần trong điều trị GCXĐ ở người cao tuổi5-8. Ưu điểm là bệnh nhân có thể vận động đi lại sớm tránh các biến chứng do nằm lâu, nhanh chóng trở về với cuộc sống hàng ngày. Hơn nữa, tuổi thọ trung bình của khớp háng bán phần là 10 – 15 năm, đủ đáp ứng cho nhu cầu sinh hoạt bình thường của bệnh nhân lớn tuổi. Đây cũng là một lý do để lựa chọn phẫu thuật thay khớp háng bán phần cho nhóm bệnh nhân này. Hiện nay, có 2 loại thay khớp háng bán phần: Có xi măng và không xi măng. Trong đó, khớp háng có xi măng ít được sử dụng hơn, do tỷ lệ biến chứng cao hơn so với nhóm không sử dụng xi măng, đặc biệt là bệnh nhân cao tuổi, có bệnh lý tim mạch 9-11. Tại bệnh viện Hữu Nghị, chúng tôi đã tiến hành phẫu thay khớp háng bán phần không xi măng cho những bệnh nhân trên 75 tuổi gãy cổ xương đùi. Nhằm đánh giá kết quả điều trị của phương pháp này, chúng tôi thực hiện đề tài nghiên cứu “Kết quả phẫu thuật thay khớp háng bán phần không xi măng điều trị gãy cổ xương đùi tại bệnh viện Hữu Nghị”, với 2 mục tiêu: 1. Nhận xét kết quả phẫu thuật thay khớp háng bán phần không xi măng điều trị gãy cổ xương tại bệnh viện Hữu Nghị. 2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến kết quả phẫu thuật thay khớp háng bán phần không xi măng điều trị người bệnh gãy cổ xương đùi tại bệnh viện Hữu Nghị.