THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN NGHIỆN RƯỢU Ở NAM GIỚI TẠI XÃ THANH THUỲ HUYỆN THANH OAI THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Abstract

ĐẶT VẤN ĐỀ Rượu là loại đồ uống có cồn được sử dụng với nhiều mục đích. Nó được sử dụng hàng ngày và đặc biệt trong các dịp liên hoan, lễ tết, hội hè ở nhiều nơi trên thế giới. Tại nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam, việc sử dụng rượu được coi là một phương thức giao tiếp và trở thành thói quen mang đậm nét văn hóa truyền thống. Sử dụng rượu hợp lý, đúng cách có thể đem lại cho con người cảm giác thư giãn, dễ chịu, lưu thông huyết mạch và góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống. Song rượu lại là chất gây nghiện vì vậy người sử dụng rất dễ bị lệ thuộc với mức độ dung nạp ngày càng tăng dẫn đến tình trạng lạm dụng rượu, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng và xã hội. Nghiện rượu (Alcoholism) là một bệnh mạn tính đặc trưng bởi sự thèm rượu mạnh mẽ, đòi hỏi thường xuyên đồ uống có cồn, hình thành thói quen, gây rối loạn nhân cách, giảm khả năng lao động và ảnh hưởng đến sức khỏe [1],[2] Theo Viện Quốc gia về lạm dụng ma túy (NIDA,1991), rượu đứng đầu trong số các chất gây nghiện liên quan đến tử vong. Trên cơ thể, rượu có thể gây các bệnh trên hệ tiêu hóa, tim mạch, thần kinh… Đặc biệt, về mặt tâm thần, rượu có thể gây ra các rối loạn từ nhẹ đến nặng như: say rượu thông thường, say rượu bệnh lý, nghiện rượu mạn tính, sảng rượu, loạn thần do rượu… Sử dụng rượu và các rối loạn liên quan đến rượu cũng liên quan tới 50% tổng số các vụ giết người, 25% tổng số các loại tự sát [3]. Đối với gia đình và xã hội, rượu là nguyên nhân chính gây ra tai nạn giao thông, bạo hành gia đình, ảnh hưởng kinh tế thông qua làm giảm năng suất lao động và chi phí trực tiếp cho rượu [4]. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2010 đã có 208 triệu người mắc chứng nghiện rượu trên toàn thế giới (4,1% dân số trên 15 tuổi) [5]. Tại Hoa Kỳ, khoảng 17 triệu (7%) người trưởng thành và 0,7 triệu (2,8%) trong số những người từ 12 đến 17 tuổi bị ảnh hưởng bởi chứng nghiện rượu, chủ yếu ở nam giới và nhóm trẻ tuổi [6]. Khoảng 12% người Mỹ trưởng thành đã gặp vấn đề nghiện rượu vào một lúc nào đó trong cuộc đời [7]. Tại Vương quốc Anh, số người lệ thuộc rượu được tính là hơn 2,8 triệu vào năm 2001 [8]. Nghiện rượu trực tiếp dẫn đến 139.000 ca tử vong trong năm 2013, tăng từ 112.000 ca tử vong vào năm 1990 [9]. Tại Việt Nam, theo báo cáo của Bộ Y tế năm 2018, tình hình sử dụng rượu, bia ở nước ta đang ở mức cao và có xu hướng gia tăng nhanh qua các năm. Năm 2015 có tới 44,2% nam giới uống rượu, bia ở mức nguy hại tăng gần gấp đôi sau 5 năm (25,1% năm 2010 và 44,2% năm 2015); 88,5% hộ gia đình có người uống rượu, bia trong 12 tháng qua, 80% có người uống rượu, bia trong 30 ngày qua; đặc biệt có 46% hộ gia đình có ít nhất một người uống ở mức nguy hại [10]. Nghiện rượu, uống rượu vượt ngưỡng an toàn là tác nhân nguy hiểm gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của người uống. Để giảm thiểu những tác hại này, cần thiết phải tiến hành các hoạt động theo dõi, đánh giá mức độ nguy hiểm để kịp thời áp dụng các biện pháp can thiệp hỗ trợ đối với người bệnh và người có nguy cơ sức khỏe do sử dụng rượu. Tại Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu lâm sàng về nghiện rượu, bệnh lý do rượu tuy nhiên các nghiên cứu cộng đồng đặc biệt là nghiên cứu tại các vùng miền khác nhau về tình trạng nghiện rượu là không nhiều. Nhằm góp phần làm rõ hơn về bức tranh toàn cảnh của nghiện rượu tại một vùng của Đồng bằng Bắc bộ và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng nghiện rượu chung tại Việt Nam, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến nghiện rượu ở nam giới tại xã Thanh Thùy, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội” nhằm các mục tiêu sau: 1. Mô tả thực trạng nghiện rượu ở nam giới tại xã Thanh Thùy, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội năm 2019 2. Nhận xét một số yếu tố liên quan đến nghiện rượu ở những đối tượng trên.